خلاصه ماشینی:
بخش محصولات با فنآوری بالا سهم بسیار ناچیزی در صادرات غیر سوختی ایران دارد درحالیکه سهم این بخش در جهان 25/5 درصد و کشورهای درحالتوسعه 30/6 درصد در سال 2002 بوده است.
البته ناگفته نماند که رشد بالای محصولات متکی بر مهارت و فنآوری پایین، متوسط و بالا به علت ارزش پایین صادرات این گروهها در سال پایه(1980)بوده است که جدول(8)به خوبی آنرا نشان میدهد.
این نسبت در جهان در سال نمودار(7)-ساختار صادرات غیر سوختی ایران براساس عوامل اصلی موثر بر فرایند رقابتی-عامل کاربر و مقیاسبر(%) (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول(10)-مقایسه ساختار صادراتی غیر سوختی ایران با جهان و کشورهای درحال توسعه در عوامل اصلی موثر بر فرایند رقابتی(سهم از کل صادرات غیر سوختی به درصد) (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2002 معادل 26/3 درصد و در کشورهای درحالتوسعه 28 بوده است.
3-جمعبندی بررسی ترکیب کالاهای صادراتی صنعتی ایران از حیث عوامل موجد مزیت نشان میدهد که گرچه ایران در حال طی کردن نردبان مزیت نسبی خود از پایین به بالا یعنی از صادرات کالاهای متکی بر نیروی کار غیر ماهر و منابع به صادرات کالاهای با مهارت و فنآوری بالاست،ولی این روند به کندی و آرامی در حال طی شدن است.
با این وجود در سال 2003 حدود 70 درصد از صادرات غیر سوختی ایران در کالاهای اولیه(40/3 درصد)و متکی بر نیروی کار غیر ماهر و منابع(29/7 درصد)است که این وضع فاصله زیادی با ترکیب متوسط جهانی و کشورهای درحالتوسعه دارد.
بررسی ترکیب صادرات صنعتی از بعد عوامل اصلی موثر بر فرایند رقابتی،نشان میدهد که صادرات محصولات مبتنی بر مقیاس در ایران از رشد بسیار بالایی نسبت به جهان و کشورهای درحالتوسعه برخوردار بوده است.