چکیده:
حضور و نفوذ فمینیسم در علوم انسانی و اجتماعی بهطور چشمگیر و شتابانی در حال افزایش است. در این میان، رشته مدیریت نیز در هر دو عرصه عمل و نظر شاهد این حضور و نفوذ بوده است. این تأثیرگذاری در رشته مدیریت با انتقادات فراوانی مواجه شده است. در این پژوهش، تلاش شده تا فراتر از انتقادات فلسفی و انتقادات موردی، با رویکردی نوین به انتقاد عملیاتی تئوریها و آموزههای فمینیسم در عرصه مدیریت پرداخته شود. در این راستا، پژوهشگران پس از تبیین منظر خود درباره انتقاد عملیاتی، با راهبرد پژوهش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی انتقادی به بررسی آثار مدیریتی فمینیستی پرداختند. پس از آن تلاش شد، تا این آثار در یک ساختار کلی تقسیمبندی گردد. ماحصل این تلاش، تقسیمبندی آثار فمینیستی مدیریتی در دو دسته اساسی مدیریتگرا و انتقادی است. سرانجام، با استفاده از این تقسیمبندی، تعارض نهفته در دل تئوریهای مدیریتی فمینیست، بهنمایش گذارده شد. باید افزود نوآوری این مقاله علاوه بر اقدام به «نقد عملیاتی» فمینیسم در مدیریت، همین تقسیمبندی ارائهشده است، که نتایج سودمندی در بخش نتیجهگیری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که فمینیسم در مدیریت در دو عرصه اصلی دچار تعارض است: تعارض میان بهرهوری و اصول فمینیستی و تعارض برابری جنسیتی. تبیین نتایج نشان میدهد این تعارضها به قدری عمیقاند که با تغییر موضع در موضوع برابری یا تغییر جایگاه آموزههای فمینیستی، امکان از میان برداشتن آنها نیست. سرانجام پیشنهادهایی به نظریهپردازان مدیریت، نظریهپردازان اندیشه فمینیسم، مدیران اجرایی و فعالان فمینیست ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
به علاوه ، در اکثر اين آثار انتقادي ، به نقد مباني و فلســفه هاي مکتب فمينيسم پرداخته شده است ، که هرچند در جاي خود مفيد و لازم است ، اما به هيچ عنوان ، جاي نقد عملياتي را پر نمي کند، يعني نقدي که صرف نظر از درست يا غلط بودن مباني تئوري ها به بررسي «انسجام آنها، کارايي اجرايي و مطابقت تئوري ها با نيازهاي عملياتي » بپردازد.
وچشگهوانده بت دوه ادسيه ت و (١٣٨٨) و رودگر تبيين تطابق آنها با عدالت جنسي (1388) در رابطه با دســته دوم ، يعني تقسيم بندي آثار مديريتي فمينيستي شايان ذکر است ، هر چند آثار زيادي با تعلق فمينيســتي در حوزه تئوري هاي سازمان و مديريت نگاشته شــده است ، اما تقســيم بندي قابل توجهي که بتواند در کنار در برگرفتن همه تلاش هاي گذشته ، خلأها و تعارضات موجود در اين آثار را نيز نمايان کند، صورت نگرفته است .
نکته قابل توجه ديگر در رابطه با اين رويکرد اين است که در اينجا نظريه پردازان فمينيسم ، اصل برابري جنسيتي اين مکتب را ناديده گرفته و به دنبال اثبات برتري هاي براي جنس زن ـ يا لااقل نشان دادن تناسب بيشتر زنان با عرصه هاي مختلف مديريت ـ هستند.
The Sage Handbook of Organizational Research Methods: Critical Methodology in Management and Organization Research.
Handbook on Women in Business and Management, Cheltenham: Glensanda House and Others.