چکیده:
زمینه و هدف: «تابآوری» منابع انسانی، بهمعنای توانایی کارکنان برای ادامه فعالیت در شرایط کاری نامساعد است و از آنجایی که فعالیت کاری بلندمدت، در شرایط کاری نامساعد، به فرسودگی شغلی منجر خواهد شد و ترک خدمت کارکنان را بههمراه خواهد داشت، موضوع تابآوری منابع انسانی توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. کارکردهای منابع انسانی یا همان مجموعه وظایفی که مدیران منابع انسانی برای اداره کارکنان اعمال میکنند، در این زمینه بهعنوان عاملی بسترساز، نقش مهمی را ایفا میکند. با توجه به اینکه اغلب کارکنان کادر درمان کشور، در شرایط کاری نامساعد فعالیت میکنند، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی کارکردهای مدیریت منابع انسانی تابآور در نظام سلامت کشور اجرا شده است. روششناسی: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی ـ کمّی) اجرا شده است. در بخش کیفی، ابتدا 14 مصاحبه نیمهساختاریافته، بر مبنای قاعده اشباع نظری با مدیران و کارشناسان منابع انسانی حوزه سلامت کشور، بهعنوان جامعه آماری انجام شد. روش نمونهگیری زنجیرهای (گلوله برفی) بود. در نهایت با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون، الگوی اولیه «کارکردهای مدیریت منابع انسانی تابآور نظام سلامت کشور» بهدست آمد. در مرحله کمّی نیز، الگوی بهدستآمده با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و بهکمک نرمافزارهای اسپیاساس و اسمارت پیالاس ارزیابی و اعتبارسنجی شد. یافتهها: الگوی پژوهش که بر اساس تحلیل متن مصاحبهها بهدست آمد، از 66 مضمون پایه، 18 مضمون سازماندهنده و 5 مضمون فراگیر تشکیل شده است. مضمونهای فراگیر عبارتاند از: «نظام روابط کار و کارکنان»؛ «نظام جبران خدمات»؛ «نظام برنامهریزی، کارمندیابی و جذب و استخدام»؛ «نظام توسعه منابع انسانی»؛ «نظام مدیریت عملکرد کارکنان». نتایج حاصل از مدلسازی معادلات ساختاری، اعتبار الگوی استخراجشده را تأیید میکند؛ بهنحوی که مقدار برازش کلی الگو (GOF) 529/0 محاسبه شد که از برازش کلی قوی آن حکایت میکند. نتیجهگیری: پیادهسازی ﻣﺆﺛﺮ اﻗﺪامﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲﺷﺪه در جهت اصلاح و بهینهسازی کارکردهای منابع انسانی، از یکسو به ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎرها و توانمندسازی ﻛﺎرﻛﻨﺎن، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ذیﻔﻌﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ درونﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ منجر میشود و از سویی دیگر، افزایش تابآوری کارکنان را به ارمغان میآورد. در نظر گرفتن تمهیدهایی در جهت اوﻟﻮیتبندی اﻳﻦ اﻗﺪامﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﺗﺄﺛﻴﺮ آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ، در ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﻐﻠﻲ، افزایش اﻧﮕﻴﺰه و در نهایت ارﺗﻘﺎی تابآوری سازمانی مؤثر است.
Background & Purpose: Generally, long-term activities in unappropriated work environment would result in employee burnout and job turnover. In this condition, Employee Resilience attracted scholars attention and refer to employee ability for continue activities in unappropriated situation. Also, Human resource functions as set of programs that managers can use, has important role for employee Resilience. Since most of health care personnel works on unappropriated situation, this research has been done for proposes a novel Resilience Human Resource Management Functions (RHRMF) model with a focus on public health care system.Methodology: Current study has a mixed qualitative-quantitative research approach. In the qualitative phase, 14 semi-structured interview have been carried out with research statistical population include human resource managers and experts of health care organizations by snowball sampling method based on theoretical saturation. Finally, the conceptual framework of the RHRMF model has been developed based on a thematic analysis. In the quantitative phase, the proposed model has been validated based on the Structural Equation Modeling.Findings: Based on interviews analysis, 18 subsidiary themes and 5 main themes recognized as Resilience Human Resource Functions include workforce relations, compensation, recruitment, development, and performance management. Conclusion: With a GOF value of 0.529, the Structural Equation Modeling indicates validity and a strong modelling fit for the outcomes of the proposed model.