چکیده:
هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عناصر و مولفههای برنامه درسی دین و زندگی مبتنی بر دیدگاه ماورای فردی در دوره متوسطه دوم بود. روش این پژوهش از نظر هدف، توسعهای−کاربردی و از نظر نوع روش، تحلیل محتوی مبتنی بر کدگذاری سـه مرحلهای (باز، محوری و گزینشی) بود. حوزه مورد پژوهش شامل کلیه صاحبنظران و اساتید حوزه برنامهریزی درسی، علوم تربیتی و مدیریت آموزشی بود که با روش نمونهگیری هدفمند، اساتیدی که شرایط مورد نظر را داشتند مورد مصاحبه نیمه−ساختاریافته قرار گرفتند که با رسیدن به اشباع نظری یافتهها، تعداد نمونههای پژوهش به دوازده نفر رسید. برای تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه، از روشهای سه مرحلهای کدگذاری استفاده شد. براساس یافتههای به دست آمده، از کدبندی مصاحبهها، هیجده مقوله و پنج عنصر مشخص گردید که شامل: عنصر هدف با پنج مقوله، عنصر ارزشیابی با چهار مقوله و عنصرهای ویژگی یادگیرنده، محتوا و روش بهطور مشترک با سه مقوله بهعنوان عناصر و محتواهای مورد شناسایی برای برنامه درسی دین و زندگی مبتنی بر دیدگاه ماورای فردی در دوره متوسطه دوم بودند. از عناصر و مولفههای شناسایی شده میتوان در طراحی الگوی مبتنی بر دیدگاه ماورای فردی در برنامه درسی دین و زندگی استفاده نمود.
This study aims to identify the elements and components of the curriculum of the books Din va Zendegi (Religion and Life) in senior high schools based on a transpersonal view. The method of this study was developmental-applicative in terms of purpose, and in terms of the type of method, content analysis was based on three-stage coding (open, axial , and selective). The field of study included all the experts and teachers in curriculum planning, educational sciences, and educational management, and through the purposive sampling method, the teachers with the desired qualifications were interviewed in a semi-structured way until arriving at the theoretical saturation of the findings, the number of study samples reached 12 teachers. To analyze the data obtained from the interviews, three-step coding methods were used. According to the findings, 18 categories and 5 elements were identified from the coding of the interviews: the objective element with 5 categories, the evaluation element with 4 categories, the elements of learners’ characteristics, and content and method with 3 categories, which were identified as the elements and contents for the books Din va Zendegi (Religion and Life) in senior high schools based on a transpersonal view. The identified elements and components can be used in designing a model based on a transpersonal view in the curriculum of the books Din va Zendegi.
خلاصه ماشینی:
براسـاس يافته هاي به دست آمده ، از کدبندي مصاحبه ها، هيجده مقوله و پنج عنصر مشخص گرديـد کـه شامل : عنصر هدف با پنج مقوله ، عنصر ارزشيابي با چهار مقوله و عنصرهاي ويژگـي يادگيرنـده ، محتوا و روش به طور مشترک با سه مقوله به عنوان عناصـر و محتواهـاي مـورد شناسـايي بـراي برنامه درسي دين و زندگي مبتني بر ديدگاه ماوراي فردي در دوره متوسطه دوم بودند.
Waters بزرگسالي به ميزان کارآمدي آموزشهاي ديني در دوران کـودکي و نوجـواني بـراي شـکوفايي فطـرت بستگي دارد (اعتصامي ، ۱۳۹۹)؛ براين اساس لزوم توجه به روشهاي آموزش ايـن واحـد درسـي کـه کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است ، بسيار مهم اسـت و تنهـا مطالعـات چنـدي بـه بررسـي محتواي اين کتاب درسي و نيز تاثير روشهاي آموزشي نـوين بـراي آن پرداختـه انـد.
براساس نتايج به دست آمده در اين مطالعه عنصر هدف به عنوان اولين عنصـر از عناصـر برنامـه درسي دين و زندگي دوره دوم متوسطه مورد توجه قرار گرفت و براي اين عنصر مقوله هاي جاودانگي انسان، زيست فردي -اجتماعي ، توجه به نيازها و ابعاد وجودي انسان، زندگي مبتني بـر معنويـت و تأکيد بر اهداف سنتي و غيرسنتي مشخص گرديدند.
همچنين در اين مطالعه عنصر روش به عنوان ديگر از عناصر برنامه درسي ديـن و زنـدگي دوره دوم متوسطه مورد توجه قرار گرفت و براساس نتايج براي اين عنصر مقوله هاي روش تدريس هنري ، تأکيد بر روش تدريس تعاملي ، تأکيد بر مسئله محوري در زندگي استخراج و نامگذاري شدند.