چکیده:
جوامع بشری همواره دچار بحران های اجتماعی بوده و لذا به دنبال راه کارهایی برای برونرفت از آن ها نیز بوده است. با توجه به عصمت رسول خدا (ص) و اتصال به منبع وحی، مدیریت رسول خدا در بحران های اجتماعی نیز بهترین الگو برای بشریت است. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و پژوهش مبتنی بر اسناد کتابخانه ای، اقدامات مدیریتی رسول خدا در بحران های موجود را در سه مرحله پیش از بحران، حین بحران و پس از بحران مورد بررسی قرار داد. مواردی چون تدوین و محوریت قانون، تبیین و شفافسازی امور اجتماعی به عنوان اقدامات پیش از بحران در سیره نبوی است. ایجاد انسجام اجتماعی، استمداد از خداوند و جلب حمایت های سیاسی و اجتماعی و آگاهی بخشی و بصیرت افزایی نیز از اقدامات مدیریتی حین بحران در سیره نبوی برای مقابله با بحران های اجتماعی می باشد. تحدید اعتقادات، برخورد قهری و اصلاح فضای جامعه به عنوان اقدامات پس از بحران معرفی شده است که هر کدام نقش قابل توجهی در مدیریت بحران های اجتماعی دارند.
Human societies have always suffered from social crises, and because of this, they have sought to find strategies to resolve them. Given the infallibility of the Prophet, the Messenger of Allah, and his communication with the sources of revelation, the Prophet’s management in times of social crises is also the best model for humanity to follow. Drawing upon descriptive-analytic method as well as a research based on library documents, this article has studied the managerial measures of the Prophet in existing crises in three stages: before the crisis, during the crisis, and after the crisis. Cases as the formulation and centrality of law, explanation and clarification of social crisis are taken as measures before crisis in the Prophet’s lifestyle. To build social solidarity, to seek help from God, to attract political and social supports, to raise awareness and enhance insight are all the managerial measures taken during crisis in the Prophet’s lifestyle to overcome social crisis. Delimiting beliefs, getting into forceful confrontation with opposition forces, and improving the living condition of society have been introduced as measures after crisis, each of which plays a significant role in managing social crises.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش با روش کتابخانه ای و روی کرد توصیفی ـ تحلیلـی به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که پیامبر اکرم ٩ بحران های اجتماعی عصـر خود را چگونه مدیریت می کرد؟ مفهوم شناسی شایسته است در مقالات علمی ، پیش از شروع به محتوای اصلی مقاله به مفهوم شناسی واژگان آن موضوع پرداخته تا مراد نویسنده از کلمات مورد نظـر در اثنـای مقالـه بـرای خوانندگان گرامی روشن شود.
یافته های پژوهش با بررسی های به عمل آمده و داده های جمع آوری شده از منابع معتبر تاریخی و سـیره نبوی ، یافته های پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت و اقدامات پیامبر اکـرم ٩ بـه عنـوان نمونه و شواهدی برای مدیریت بحران های اجتماعی ارائه می شود: اقدامات مدیریتی رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) پیش از بحران می توان گفت بهترین اقدامات در مقابل بحران ها، اقدامات پیش گیرانه و حل آن پیش از وقوع است ؛ چراکه در بحران ها ممکن است آسیب هایی در اجتماع و اذهان افراد جامعـه ایجاد شود که با حل بحران ، تمامی آثار آن از بین نرود.
لذا تمسک بـه قـانون ، عـاملی برای پیش گیری از بحران های اجتماعی و هم برون رفت از بحران است و پیامبر ٩ بـا تدوین قوانین سعی داشتند تا حیطه عمل کرد و رفتارهای اجتماعی را تعیین نماینـد و از این طریق ، رفتارها را هدایت و مورد کنترل قرار می دادند.
به همین دلیل ، بـا بررسی های انجام شده در این پژوهش ، برخی از اقداماتی که توسط رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) بـرای مدیریت بحران های اجتماعی صورت گرفته نشأت گرفته از قدرت قهری ایشان می باشد.