چکیده:
در ادبیات تجارت بینالملل، رابطه بین واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) به دو حالت جانشینی یا مکملی ممکن است. مقاله حاضر به بررسی این رابطه در 27 کشور درحال توسعه منتخب ملحق شده به سازمان جهانی تجارت در دوره زمانی 1990-2019 می پردازد. بدین منظور، ابتدا برای تعیین جهت رابطه میان واردات و FDI از آزمونهای علیت گرنجر و دمترسکیو-هرلین استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، رابطه علی یک طرفه قوی ای از واردات به FDI وجود دارد. در گام بعدی، تاثیر واردات بر جذب FDI بررسی شد که برآوردها نشان داد واردات تاثیر مثبت معنی داری بر FDI داشته و در نتیجه رابطه مکملی بین آن ها در کشورهای منتخب تایید میشود. این نتایج موید آن است که اقتصاد رقابتی به دلیل موانع وارداتی کمتر نسبت به اقتصاد بسته، مشوق بهتری برای سرمایه گذاری خارجی است. بهعلاوه، الحاق به سازمان جهانی تجارت در کشورهای مورد مطالعه تاثیر مثبتی بر جذب FDI داشته است. از مهمترین دلایل این موضوع، الزام کشور عضو به رعایت اصول عدم تبعیض، شفافیت از طریق تثبیت تعرفهها و مقررات تجاری، رعایت حقوق مالکیت فکری و کارایی نظام فیصله اختلافات تجاری سازمان است.........
According to relevant international economics theories, imports either substitute for or complement FDI. The present study aims to examine this issue in 27 selected developing countries that joined the WTO during 1990-2019. At the first step, Granger and Dumitrescu-Hurlin tests were used to determine the direction of causality between two variables. The results demonstrated a strong one-way causal relationship from imports to FDI. Then, the effect of imports on FDI was estimated by FGLS method. The results showed a significant positive effect of imports on FDI. Hence, in the selected countries, imports complemented FDI rather than replacing it. This finding confirms that a competitive economy in which low barriers are imposed on imports is more attractive for foreign investors than a protected economy. The results also confirmed the hypothesis of the positive effect of accession to the WTO on FDI absorption. The obligation of the member states of the WTO to observe the principle rules of non-discrimination and transparency (through binding their tariffs and trade regulations), as well as to respect all aspects of intellectual property rights and above all the efficiency and effectiveness of the Dispute Settlement Body (DSB) of the WTO are among the main reasons behind this fact. Therefore, Iran by lowering its tariffs through joining the WTO, not only does not cause destruction of its industries in long run but it is expected to accelerate the economic growth based on its comparative advantages.
خلاصه ماشینی:
رابطه واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی : مطالعه کشورهای درحال توسعه منتخب ملحق شده به سازمان جهانی تجارت بهناز نادری * محمدحسن زارع **، مهدی حاج امینی *** چکیده در ادبیات تجارت بین الملل ، رابطه بین واردات و سرمایه گذاری مستقیم خـارجی (FDI) بـه دو حالت جانشینی یا مکملی ممکن اسـت .
بنابراین کشـورهای درحـال توسـعه بـه دنبال راهکارهای افزایش جذب FDI هستند و در این راستا اقداماتی نظیر اتخاذ سیاسـت هـای آزادسازی تجاری ، الحاق به سازمان جهانی تجارت ، اعطای حمایت های تشویقی و رفع موانـع ساختاری را پیگیری می کنند.
در همین راسـتا، پـژوهش حاضـر بـه بررسـی رابطـه میـان واردات و FDI در کشـورهای درحال توسعه ای که ضمن الحاق به سازمان جهانی تجارت ، آزادسازی قابل تـوجهی داشـتند و توافق نامه های جنبه های مرتبط با تجارت حقوق مالکیـت فکـری (TRIPs) و ضـوابط تجـاری سرمایه گذاری (TRIMs) را نیز پذیرفتند، می پردازد.
اینکه پژوهش حاضر بر کشورهای درحال توسعه منتخب ملحـق شـده بـه سـازمان جهـانی تجارت (WTO) متمرکز می شود، از این جهـت اهمیـت دارد کـه ایـن کشـورها نـه از طریـق موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت (GATT) بلکه از طریق طی کردن فراینـد الحـاق بـه ایـن سازمان ملحق شدند و ضمن آن سیاست های آزادسازی تجاری را پیگیـری کـرده انـد.
به علاوه ، پژوهش حاضر با بکـارگیری رویکـرد علیـت همسان و ناهمسان این احتمال را مد نظر قرار داده که ممکن است علیـت بـین واردات و FDI در همه کشورهای مورد بررسی وجود نداشته باشد.
Arif et al، ٢٠٢١) با استفاده از داده های ٢٠٠ کشور نتیجه گرفتند که باز بودن تجاری تاثیر قابل توجهی در جذب FDI دارد.