چکیده:
این پژوهش به بررسی اثرگذاری «توسعۀ مالی» بر رابطۀ «سرمایۀ انسانی و رشد اقتصادی» در منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته طی سالهای 1980 تا 2016 میپردازد. پرسش اساسی این است که آیا توسعۀ مالی می تواند اثرگذاری سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی را تضعیف/تقویت کند؟ بدین منظور، برآورد مدل در دو مرحله انجام شده است. در مرحلۀ نخست، با استفاده از روش رگرسیون غلتان، اثر سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی برآورد شده است. در مرحلۀ دوم، با استفاده از رهیافت داده های پانل، ضرایب سرمایۀ انسانی استخراج شده از رگرسیون غلتان، در دو گروه مجزا از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، بر روی شاخص چندبعدی توسعۀ مالی دو گروه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته برازش شده است. این شاخص چندبعدی، به صورت میانگین وزنی هفت شاخص توسعۀ مالی با روش تحلیل مؤلفه های اصلی محاسبه می شود. یافتهها نشان میدهد که افزایش سرمایۀ انسانی غالباً سبب تقویت رشد اقتصادی میشود و علاوه بر آن، با افزایش توسعۀ مالی اثرگذاری سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی نیز افزایش مییابد؛ که این افزایش در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته است. این یافته ها دلالت بر آن دارند که دستیابی به نرخ های رشد بالاتر (به ویژه در کشورهای در حال توسعه) در گرو ترکیب بهینه سطوح به اندازۀ کافی بالایی از سرمایۀ انسانی و توسعۀ مالی است.
This study examines the impact of financial development on the relationship between human capital and economic growth in selected developing and developed countries during 1980-2016. The fundamental question is whether financial development can strengthen/weaken the impact of human capital on economic growth? Model estimation is performed in two steps. First, the effect of human capital on economic growth has been estimated using the rolling regression method. In the second step, the human capital coefficients extracted from the rolling regression of the first step, have been regressed on the multidimensional index of financial development in two separate groups of developing and developed countries, using a panel data model. This multidimensional index is calculated as a weighted average of seven financial development indices using the principal component analysis method. The findings show that the increase in human capital mostly increases the economic growth, and besides that, the increase in financial development, strengthens the impact of human capital on economic growth. This strengthening is more in developing countries than in developed countries. These findings imply that achieving higher growth rates, especially in developing countries, depends on the optimal combination of sufficiently high levels of human capital and financial development.Keywords: Rolling regression, Financial development, Human capital, Economic growth, Panel data
خلاصه ماشینی:
ما در این پژوهش ، با کمک گرفتن از تکنیـک رگرسـیون غلتـان (Rolling Regression) با روش حداقل مربعات معمولی و داده هـای پانـل تـلاش مـی کنـیم تـا تأثیرگذاری توسعۀ مالی بر «اثر سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی » را با روشی نوین اندازه گیـری نماییم .
در واقع ، آن چه که با ترسیم مسیر تـاریخی رشـد کشورهای متأخر مشاهده می شود این است که برخی از ملت های کمتر توسعه یافته ، بـا هـدف جهش سریع و تسریع هم گرایی به اقتصادهای توسعه یافته سـرمایه گـذاری بـیش از حـدی در سرمایه انسانی کرده اند، اما چنان که هایامی و گـودو (Godo &Hayami ، ٢٠٠٥: ١٨١-١٧٦) در مورد اقتصادهای متأخر موفقی مانند ژاپن و کره جنوبی تبیین می کنند کلید موفقیـت توسـعه در سرمایه گذاری صرف در سرمایه انسانی نیست ، بلکه ایجـاد رشـد متناسـب و همگـام در ابعـاد ثروت ملت (انواع سرمایه های طبیعی ، فیزیکی ، انسانی ، اجتماعی ، و مالی ) به گونه ای اسـت کـه ظرفیت های اقتصادی آن کشور را توسعه دهد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بنابراین ، فرم استوکاستیک این معادله که تعمیم یافته با سرمایۀ انسانی و توسعۀ مـالی باشـد، به صورت زیر است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن ، RGDP نرخ رشـد تولیـد ناخـالص داخلـی واقعـی (Real GDP growth rate)؛ از گزارش «شاخص های جهانی توسـعه » (World Development Indicators: WDI) بانـک جهـانی (World Bank) و بر اساس قیمت سال پایۀ ٢٠١٧ و به دلار آمریکا استخراج شده است .