چکیده:
امروزه بهره گیری از فرایند حل مسئله یکی از ایده های مهم در یاددهی - یادگیری ریاضی محسوب می شود، تا جایی که برخی آن را قلب آموزش ریاضی می دانند. در حالی که شواهد حاکی از آن است که حل مسئله در آموزش ریاضی کشورمان ایران به شکل مناسب مورد توجه قرار نگرفته است. هدف ازتحقیق حاضر مطالعه تطبیقی برنامه های درسی و فعالیت های کلاسی کشورهای آمریکا، ژاپن، استرالیا و سنگاپور با بهره گیری از فرایند حل مسئله و مقایسه آن با ایران است تا بتوان با نگرشی جامع به رویکرد این کشورها به موضوع حل مسئله و با بهره گیری از چگونگی پرداختن به فعالیت های حل مسئله در برنامه های آموزشی آنها، کمکی به ایجاد زمینه لازم برای طراحی الگوی آموزشی حل مسئله ای در ایران کرد. دلیل انتخاب کشورهای فوق، موفقیت دانش آموزان آنها در ارزیابی های بین المللی و پیشرو بودن این کشورها در تحقیقات مرتبط با حل مسئله است. این مطالعه از نوع پژوهش های توصیفی - تحلیلی است و با روش تطبیقی به کمک الگوی بردی صورت گرفته است. در این پژوهش اهداف فرایند حل مسئله در برنامه های درسی، فرایند حل مسئله در محتوای برنامه های درسی آوزش ریاضی، در فعالیت های یاد دهی - یادگیری و نیز در ارزشیابی پیشرفت تحصلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که با وجود اختلافات در رویکرد و چگونگی پرداختن به فرایند حل مسئله در برنامه درسی چهار کشور مذکور، حل مسئله جزئی جدایی ناپذیر از برنامه آموزش ریاضی دوره متوسطه این کشورها محسوب می شود. بهترین اجرای فرایند حل مسئله در فعالیت های یاد دهی- یادگیری میان این کشورها به ژاپن تعلق دارد. تدوین سند برنامه درسی ریاضی و تبیین جایگاه حل مسئله در آن، تغییر کتاب های درسی با توجه مناسب به رویکرد حل مسئله، آموزش معلمان ریاضی و آموزش و تعمیق فرهنگ حل مسئله راهکارهایی است که این پژوهش برای بهره گیری از فرایند حل مسئله در آموزش ریاضی در ایران پیشنهاد می کند.