چکیده:
معنویت امری است که بشر همیشه به آن تمایل داشته، ولی رشد تجربهگرایی در سده اخیر و سرخوردگی انسان از فناوری، موجب گرایش بیشتر به امور ماورای طبیعی و معنویتخواهی شده است. با افزایش گرایش به معنویت، عرفاننماهای فراوانی ظهور کردهاند که درصدد پاسخ به این نیاز و حل بحران معنویت برآمدهاند، اما نه تنها نتوانستهاند به عطش معنوی انسان پاسخ درست بدهند، بلکه بر آلام روحی بشر افزودهاند. این نوشتار به روش تحلیلی ـ توصیفی به دنبال معرفی تعالیم برخی از این مکاتب نوظهور عرفانی برای اثبات کذب آنها و حقانیت عرفان اسلامی است. از اینرو، با بررسی مهمترین فرقههای نوظهور و مبانی آنها، به مقایسه و بازشناسی عرفان حقیقی و عرفانهای نوظهور پرداخته میشود. معنویتهای نوظهور از جذابیتهای فریبنده و ادبیاتی ساده برخوردارند که ظاهرا حق جلوه میکنند، اما مبانی آنها سست و مبتنی بر عقلگریزی، نفی شریعت، اومانیسم، جاهطلبی و مانند آن است. در مقابل، عرفان ناب اسلامی ناشی از وحی و مبتنی بر آموزههای قرآن و اصولی همچون کرامت انسان، توحید، شریعت و ولایتمداری است.
خلاصه ماشینی:
"com مقدمه عرفان از گذشته مورد توجه فرهنگها و اقوام و ملل گوناگون بوده و در همه ادیان نیز انگیزههای عرفانی بر مبنای حرکت انسان به سوی تکامل معنوی، فراوان دیده میشود؛ اما این بدان معنا نیست که هر معرفت عرفانی ریشه دینی دارد و از وحی سرچشمه گرفته است.
جنبه نوآوری تحقیق پیشروی ارائه مهمترین اصول و آموزههای برخی از آیینهای نوظهور عرفانی و در مقابل آن، معرفی مبانی و ویژگیهای عرفان حقیقی به منظور تبیین وجه تمایز عرفان اسلامی از عرفانهای کاذب است که ضرورت بازشناسی این دو را میرساند.
با توجه به ضرورت شناسایی عرفان حقیقی از عرفانهای کاذب، سؤال اصلی پژوهش این است که چرا عرفانهای نوظهور نمیتوانند پاسخگوی بحران معنویت انسان باشند؟ به عبارت دیگر، عرفانهای نوظهور بر چه مبنایی شکل گرفته و عرفان حقیقی کدام است؟ برای پاسخ به این سؤال، پرسشهای فرعی ذیل مطرح میشود: ـ مهمترین فرقههای نوظهور معنوی کدام است؟ ـ مهمترین بنیادهای فکری و آموزههای جریانهای نوظهور عرفانی چیست؟ ـ عرفانهای نوظهور و عرفان حقیقی دارای چه شاخصههایی هستند؟ به عبارت دیگر، تفاوتهای عرفانهای نوظهور با عرفان حقیقی چیست؟ عرفان و معنویت «عرفان» از «عرف» به معنای «شناختن، بازشناختن و دانستن پس از نادانی» است، و در اصطلاح، یعنی: خداشناسی و شناخت حضرت حق تعالی.
5. تساهل، تسامح و تکثرگرایی مخاطبمحور: معنویتهای نوظهور خودر را جامع ادیان معرفی میکنند و برای بیان تعالیمشان از همه متون مقدس استفاده میکنند؛ زیرا در این نوع معنویتها، حقیقت مهم نیست، بلکه کارایی مهم است و در این صورت، اهمیت ندارد که کدام دین و آیین معنوی کاملتر و درستتر است، بلکه هر کدام که انسان را آرام کند میتواند دین او باشد."