چکیده:
شرکتهای فراملیتی با برخورداری از منابع و امکانات عظیم اقتصادی و مالی و به خدمت گرفتن سرآمدان و نخبگان علوم مختلف و تکنوکراتهای عالی رتبه اداری-نظامی و همچنین با بهرهگیری از منابع اطلاعاتی و رسانههای گروهی،آنچنان سیطرهای بر کشورهای جهان اعم از کشورهای توسعهنیافته،در حال توسعه و ممالک پیشرفته صنعتی گستردهاند که در ایام قدرتمندترین امپراتوریها هم سابقه نداشته است. عملکرد این شرکتها در سطح جهانی بهگونهای است که به ندرت میتوان منطقه یا کشوری را یافت که به نوعی در معرض اثرات آنها قرار نگرفته باشد.با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و دولتهای کمونیست اروپای شرقی،راه برای سلطه جهانی شرکتهای فراملیتی به عنوان نمایندگان اصلی نظام سرمایهداری و امپریالیستی غرب هموارتر شده است تا با نفوذ در بازارهای بلوک شرق رها شده از قیدوبندهای کمونیسم و توسعه روزآفزون فعالیت بنگاههای اقتصادی و تجاری خود،ضمن برقراری انحصار و وحدت تولید در سطح جهانی حداکثر سود را در تجارت بینالمللی به خود اختصاص دهند.و با استفاده از اهرمهای قدرت تحت اختیار خود و اعمال نفوذ تعیین خطمشیهای اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی،نقش عمدهای را در مدیریت امور بینالمللی و سیاست جهانی ایفا نمایند. این مقاله بر آن است ضمن بیان تاریخچهء مختصری از تشکیل شرکتهای فراملیتی و قدرت یافتن آنها،عملکرد این شرکتها را در کشورهای جهان سوم،تجارت بینالمللی و جریان نقل و انتقال سرمایه و همچنین نقش آنها را در تحولات عمده سیاسی و شکلگیری مناطق تجاری و اقتصادی و نهایتا ایجاد نظم واحد مدیریت جهانی به اجمال بررسی و تحلیل نماید.
خلاصه ماشینی:
"عملکرد این شرکتها در سطح جهانی بهگونهای است که به ندرت میتوان منطقه یا
شوروی و دولتهای کمونیست اروپای شرقی،راه برای سلطه جهانی شرکتهای فراملیتی به
این مقاله بر آن است ضمن بیان تاریخچهء مختصری از تشکیل شرکتهای فراملیتی و
(1)-اصطلاح فراملیتی (Transnational) مبین آن است که این شرکتها علاوه بر موطن اصلی خود،در کشورهای
شرکت فراملیتی در جهان به فعالیت اشتغال داشته است این شرکتها در حدود
شرکتهای فراملیتی در جهان سرمایهداری باب دوز شده است و در سالهای اخیر
شرکتهای فراملیتی در اقتصاد جهان بدان درجه از قدرت اقتصادی و مالی
آمده این است که شرکتهای فراملیتی انحصار سرمایه تولید مستقیم را در خارج
1نقش شرکتهای فراملیتی در تجارت جهانی و نقل و انتقال سرمایه:
تجارت جهانی نیز مربوط به دادوستدهای فی مابین این شرکتها است.
سرمایهگذاری روزافزون شرکتهای جهانی در کشورهای در حال توسعه که به
شرکتهای فراملیتی جهان در سال 1992،35000 واحد گزارش شده است.
یک سوم از دارائیهای مواد خصوصی جهان در دست شرکتهای فراملیتی است.
فراملیتی معادل چهار برابر تولید سه برابر تجارت جهانی افزایش یافته است.
(2)-همان منبع به نقل از: BUSINESS WEEK MORGAN STANLEY INTERNATIONAL نقش شرکتهای فراملیتی در ایجاد نظم واحد مدیریت جهانی:
شرکتهای بزرگی در این کشورها وارد عرصه اقتصاد و تجارت جهانی شدند و
در نظر اینها عملکرد شرکتهای فراملیتی در کشورهای جهان سوم به نحوی بوده که
خارجی،نارساییها و تضادهای ذاتی خود را به این کشورها منتقل ساخته،خودکفایی کشاورزی آنها را از بین برده و آنان را مجبور به تولید کالاهای دستوری کرده است و"