Abstract:
یکی از موضوعات مهم در شعر سهراب سپهری، فلسفه تعلیم و تربیت و توجه او به این ساحت بنیادین حیات بشری است. این موضوع به این دلیل اهمیت دارد که جهان-بینی، شخصیت و زندگی عملی خود سپهری نیز از دهه چهل خورشیدی بدین سو، دگرگونی عظیمی داشته است. هدف از این پژوهش، نشان دادن ابعادی از تاثیرپذیری سهراب سپهری از رویکردهای پدیدارشناختی در تعلیم و تربیت و مشخص کردن همسویی و همخوانی نظرات وی با نظریات اریک فروم (1980- 1900) است. در نگاه پدیدارشناسانه سپهری و فروم، کودکی مفهومی فلسفی دارد و معادل آزادی، ادراک شهودی پدیده¬ها و کسب تجربه فردی است، بروز غرایز و سائق¬ها، زمینه کسب «فردیت» کودک است و بلوغ، زمان استقلال از افکار و اعمال تقلیدی است. ستیز با عادات، نهی و نفی دانش تحمیلی، ستایش تنهایی و پذیرش مرگ از دیگر موارد همسویی نظرات سپهری و اریک فروم به شمار می روند.
Machine summary:
مطالعة تطبيقي فلسفة تعليم و تربيت در رويکردهاي پديدارشناختي سهراب سپهري و اريک فروم * علي اکبر سام خانياني استاديار گروه زبان و ادبيات فارسي ، دانشگاه بيرجند، بيرجند، ايران دريافت : ٩١/٣/١٣ پذيرش : ٩١/٧/١٥ چکيده يکي از موضوعات مهم در شعر سهراب سپهري، فلسفۀ تعليم و تربيت و توجه او به اين ساحت بنيادين حيات بشري است .
داستان تمثيلي «پيل اندر خانة تاريک» در مثنوي مولوي نمونه اي از فهم پديدارشناسانه است که در آن شناسندگان از واقعيت يگانة نهفته در تاريکي ، توصيف چندگانه ارائه مي دهند: از نظرگه گفتشان شد مختلف آن يکي دالش لقب داد اين الف (مولوي، ١٣٦٣: ٢/ ٧٢) باري شناخت پديدارشناختي با شک فلسفي دربارٔە «اين هماني ها» و تعليق آنها آغاز مي شود و بر رويکردي تعليمي ، مبتني بر تکثر ادراک و تجربه ، استوار است و تأثير عظيمي بر فلسفه ، ادبيات و نقد ادبي ، روانشناسي ، سياست ، دين شناسي و اخلاق، علوم تجربي و هنر جهان گذاشت .
پژوهش نشان مي دهد سهراب سپهري نيز تحت تأثير آموزههاي مکتب پديدارشناسي است و در نظريات نوين و رويکردهاي تعليمي و تربيتي و هستي شناسي خود به طور خاص با اريک فروم همسويي و هم نظري دارد.