Abstract:
نقد ادبی یکی از شاخههای پژوهشی در حوزة ادبیات است و از دیرباز توجه خاصی به آن شده و همواره بهمنزلۀ راهکار و معیاری برای تحلیل، ارزشگذاری، و تصحیح متون ادبی بهکار رفته است. امروزه، باتوجهبه گستردگی و تنوع تولیدات ادبی این شاخه از دانش بشری میکوشد از بیشتر یافتههای علمی برای تقویت توان و تسلط خود در انجام وظایف محوله استفاده کند. نکتة بدیع اینکه، آثار نقدی نیز هرازگاهی درمعرض نقد و ارزیابی واقع میشوند. به همین منظور، مقالة حاضر بر آن است تا با خوانشی تحلیلی ـ انتقادی، یکی از کتب نقدی در حوزة زبان و ادبیات عربی را بررسی کند. ازاینرو، کتاب دراسات فی الادب العربی الحدیث، نوشتة محمد مصطفی هداره، برگزیده شد تا ضمن ارائة گزارشی مختصر از محتویات کتاب در دو مقولة شکلی و محتوایی به مواضع قوت و ضعف آن اشاره شود. نتایج نشان میدهد که کتاب حاضر دربردارندة اطلاعاتی مفید است و باتوجهبه پرداختن به دو بخش شعر و نثر گستردگی مطلوبی دارد، اما بهنظر میرسد بهدلیل نداشتن روشی علمی در نقد و رعایتنکردن برخی اصول پذیرفتهشده در این حوزه، به بازبینی و اعمال تغییرات اساسی نیاز دارد.
Literary criticism has been considered as one of the branches of research in the field of literature for a long time and has always been used as a method for analyzing, evaluating, and correcting literary texts. This branch of human knowledge nowadays, in view of the breadth and variety of literary productions, requires the use of most scientific findings to strengthen its ability and ability to perform its tasks. It is also noteworthy that these works are also subject to critique and evaluation from time to time. In this regard, the present paper seeks to examine a critique of Arabic language and literature with an analytical-critical reading. The book “Research in Contemporary Arabic Literature” by Mohammad Mostafa Hadara, is a book that has been considered in this article, while presenting a brief account of the contents of the book, we should mention the positions of strength and weakness in two categories of form and content. The results show that the book contains useful information and is well versed in considering two parts of poetry and prose, but it seems that due to the lack of a scientific method in criticizing and not following some principles accepted in this area, it is suggested that some some fundamental changes be made
Machine summary:
بررسی تحلیلی ـ انتقادی کتاب دراساتٌ فی الأدب العربی الحدیث فرهاد رجبی * چکیده نقد ادبی یکی از شاخه های پژوهشی در حوزٔە ادبیات است و از دیرباز توجه خاصی به آن شده و همواره به منزلۀ راه کار و معیاری برای تحلیل ، ارزش گذاری، و تصـحیح متـون ادبـی به کار رفته است .
ایـن شـاخه از آگاهی بشری به تدریج هویت علمـی بـه خـود گرفـت و امـروزه بخـش درخورتـوجهی از پژوهش های ادبی هر زبان را به خود اختصاص داده است ، چنان که نقد جدید نه فقـط مبـانی و مباحث اختصاصی خود را دارد، بلکه از دستاوردهای دیگر علوم نیز بـرای توسـعۀ میـدان حضور و دقت تحلیل بهره میگیرد.
کتاب دراساتٌ فی الأدب العربی الحدیث از این حیث که در دو زمینۀ شـعر و نثـر مطـالبی نقدی را ارائه میدهد، برای نقد و بررسی کتابی مناسب به نظر میرسـد و بـر همـین اسـاس درصورتیکه طرح و بسط قضایا در آن رویۀ علمیتر به خود بگیرد، شـاید بتـوان بـه عنـوان یک منبع درسی ـ آموزشی در دوره هـای مختلـف از آن بهـره گرفـت ، امـا در وضـع فعلـی بیش تر به مثابۀ یک منبع کمکی درخورتوجه است .
نویسنده در بررسی مکتب های ادبی، عموماً، متغیرهای غربی را در شکل بخشیدن به ایـن مکتب ها در حوزٔە زبان عربی تعیین کننده معرفـی مـیکنـد، چنـان کـه معتقـد اسـت چـه در شکل گیری رمانتیسیسم و چه در گسترش سمبولیسم نقـش ادبیـات غربـی بـه ویـژه ادبیـات فرانسه بسیار راه بردی است .