Abstract:
مفسرینی از شیعه با توجه به روایات رسیده در ذیل یازدهمین آیة سورة غافر، تعبیر دو مرگ و زندگیموجود در آیه را مربوط به بحثرجعت میدانند؛رجعت را از وعدههایالهی خداوند دانستهاند که به واسطۀ آن ذات باریتعالی، در هنگام ظهور حضرتمهدی علیهالسلام، گروهی از مردگان را به همان صورتیکه بودند به دنیا برمیگرداند تا گروهی عزیز و گروهی را ذلیلکند؛ به تبع آن حقمظلوم را از ظالم بازستاند. با توجه به اختلاف نظراتتفسیری راجع به اختصاص بحث رجعت در آیة 11 سورة غافر، به دنبال شفافسازی اختصاص مرگهای دوگانه مربوط به کفار؛ به روش توصیفی و تحلیلِ سیاقی، مفهوم صحیح این آیهبر اساس پاسخگویی به شبهات موجود بررسی میگردد. با وجود قرائن سیاقی از آیه و اخبارآحاد در روایاترسیده در بحثرجعت ذیل آیة مورد نظر، این آیه مربوط به عمومکفار است و نمیتواند مربوط به کفار در زمانرجعت باشد؛ اما با مقایسة مشخصاتکفار در زمانرجعت و مشخصاتکفار در سورههای همسیاق با سورة غافر(حوامیم) مشخصمیشود که: این افراد در کفرمحض هستند و عذابالهی از آنها برداشتهنمیشود؛ بنابراین با مشخصات کفار در زمانرجعت مطابقت دارد و میتواند به استناد سیاقی، منظور از دو بار میراندن و زنده کردن کفار، دو بار عذابالهی برای آنان است
Machine summary:
با وجود قرائن سیاقی از آیه و اخبار آحاد در روایات رسیده در بحث رجعت ذیل آیه ی مورد نظر، این آیه مربوط به عموم کفار است و نمیتواند مربوط به کفار در زمان رجعت باشد؛ اما با مقایسه ی مشخصات کفار در زمان رجعت و مشخصات کفار در سوره های هم سیاق با سوره ی غافر (حوامیم ) مشخص میشود که : این افراد در کفرمحض هستند و عذاب الهی از آنها برداشته نمیشود؛ بنابراین با مشخصات کفار در زمان رجعت مطابقت دارد و میتواند به استناد سیاقی، منظور از دو بار میراندن و زنده کردن کفار، دو بار عذاب الهی برای آنان است .
تعدادی از تفاسیر روایی و تفاسیر دیگر به استناد روایت و بررسی مرگ های چندگانه در آیات قرآن ، یازدهمین آیه ی سوره ی غافر با این مضمون «قاْلواربنا أََمت ّنَا اثانَت ین َو أَحییت َنَا اثانَت ین فَاعترَفنا بذْنْوبنا فَاهَل إلی خْرْوج من سَبیل » «گویند: پروردگارا، ما را دو بار میراندی و دو بار زنده گرداندی - ٍ ٍ اکنون به زندگانی آخرت یقین کردیم -، اینک به گناهانمان اقرار داریم ، پس آیا هیچ راهی به سوی بیرون شدن [از این دوزخ ] هست ؟» (مجتبوی، ١٣٧١: ٤٦٨/١) را مربوط به بحث رجعت دانسته اند، با توجه به اینکه نوع مرگ و زندگی موجود در آیه را در تفاسیر به صورت های مختلف بیان شده است ؛ بنابراین با بررسیسیاقی آیاتی که مربوط به کفار است در سوره های هم نزول با سوره ی غافر که سوره های حوامیم میشود؛ و مقایسه ی آن با بحث رجعت ، شبهه ی ابهام در «اختصاص مرگ های دوگانه به بحث رجعت » بررسی خواهد شد.