Abstract:
از جمله مبانی نظری راجع به کنترل، که امروزه توسعه زیادی یافته است و بر آن تاکید
میگردد؛ این است که در »فرآیند کنترل سازمانی«[3] محور اصلی باید »خود کنترلی« یا
»کنترل خود«[4] باشد. در همین جهت در این مقاله سطوح مختلف در فرآیند کنترل، منابع
گوناگونی که بر فعالیتهای کنترلی نظارت میکنند و همچنین متغیرهای اقتضایی متناسب
با منابع کنترل، مورد بررسی قرار گرفته و تلاش گردیده است که بر ضرورت وجود دیدگاهی
جامع نسبت به کنترل در سازمان تأکید نماید؛ دیدگاهی که بر مبنای آن, به همان میزان
که مکانیزمهای کنترل بیرونی مورد توجه قرار میگیرند, بر کنترل درونی و یا کنترل
خود و تناسب و هماهنگی بین این دو نوع در هر موقعیت خاص، هم تأکید میگردد.
Machine summary:
"در همین جهت در این مقاله سطوح مختلف در فرآیند کنترل، منابع گوناگونی که بر فعالیتهای کنترلی نظارت میکنند و همچنین متغیرهای اقتضایی متناسب با منابع کنترل، مورد بررسی قرار گرفته و تلاش گردیده است که بر ضرورت وجود دیدگاهی جامع نسبت به کنترل در سازمان تأکید نماید؛ دیدگاهی که بر مبنای آن, به همان میزان که مکانیزمهای کنترل بیرونی مورد توجه قرار میگیرند, بر کنترل درونی و یا کنترل خود و تناسب و هماهنگی بین این دو نوع در هر موقعیت خاص، هم تأکید میگردد.
جدول (1) خلاصهای از این عوامل و منابع کنترلی مناسب با آنها را که بیشترین تناسب را دارد نشان میدهد: کنترلی درونی (خودکنترلی) کنترل خارجی انواع کنترل/ عوامل اقتضایی - رفتاری - توسعهای مبتنی بر محصول نظم یافته هسته مرکزی کنترل 1 ماهیت کنترل شونده 2 توانایی 1/2 زیاد کم - توانایی فنی 1/1/2 زیاد کم - توانایی کنترل و ادارهی خود 2/1/2 زیاد کم - میزان نیاز به استقلال و خودمختاری 2/2 زیاد کم - خود باوری / خود مفیدی 3/2 درونی بیرونی - کانون کنترل 4/2 زمینه کار: 3 غیر روتین / خلاق فرآیند عادی و مستمر تولید روتین / تکراری تولید انبوه - ماهیت وظیفه 1/3 وابستگی متقابل غیر زنجیرهای وابستگی متقابل و زنجیرهای - نوع تکنولوژی 2/3 پویا ثابت و غیر پویا - ایستا - محیط 3/3 جدول شماره (1): عوامل اقتضایی مرتبط با هسته مرکزی کنترل 6 - نتیجهگیری و جمعبندی موضوع اصلی این مقاله آن است که کنترل رفتاری نهایتا بر فرد تحمیل میشود[1]؛ بدین معنا که کنترل رفتاری چه ناشی از خود باشد یا منابع خارجی، در درون یک زمینه چند سطحی تحقق مییابد."