چکیده:
ظاهر آیۀ شریفۀ «وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» (نور: 2) لزوم علنیبودن اجرای حد در جرم زناست. با این حال، در تسری آن به جرائم حدیِ دیگر اختلاف هست. با توجه به مضاعفشدن مجازات علنی، اصل عدم ولایت و نبود دلیل کافی میتوان گفت علنی اجراشدن حد به زنا اختصاص دارد. همچنین در جرم یادشده، نظریۀ استحباب حضور میتواند مبنای قانونگذاری قرار گیرد. علاوه بر این، بر فرض وجوب حضور مردم، لازم است به حداقل مقداری که علن را محقق میکند اکتفا کرد و اعلام عمومی و رسانهایکردن مجازاتْ مبنای فقهی ندارد.
ازنظرِ قانونی، قانون مجازات اسلامیِ جدید براساس لزوم تفسیر مضیّق، با دیدگاه منع از اجرای علنی حدود سازگاری بیشتری دارد و چهبسا بتوان گفت قانونگذار از بین آرای مخالف و موافق در اجرای حد، نظریۀ عدم جواز اجرای علنی حدود را برگزیده و با مسکوت گذاشتن آن پس از تصریح بر علنیبودن اجرای حد در مقررات سابق، در مقام تقویت و پذیرش نظریۀ مخالف با اجرای علنی حدود بوده است.
خلاصه ماشینی:
ازنظر قانونی، قانون مجازات اسلامی جدید براساس لزوم تفسیر مضیق، با دیدگاه منع از اجرای علنی حدود سازگاری بیشتری دارد و چهبسا بتوان گفت قانونگذار از بین آرای مخالف و موافق در اجرای حد، نظریۀ عدم جواز اجرای علنی حدود را برگزیده و با مسکوت گذاشتن آن پس از تصریح بر علنیبودن اجرای حد در مقررات سابق، در مقام تقویت و پذیرش نظریۀ مخالف با اجرای علنی حدود بوده است.
"/> همچنین، استناد به روایات سوم و چهارم و پنجم با این اشکال روبهروست که نخست، روایات بالا در اجرای حد زنا وارد شدهاند و دلیل بر تسری به جرائم حدی دیگر بهشمار نمیروند و دوم، چنانکه برخی یادآوری کردهاند، میتوان گفت: اصرار بر پوشیده حاضرشدن و اینکه اگر کسی گناهی همچون گناه مرتکب جرم حدی بر گردن دارد، از سنگ زدن خودداری کند حاکی از تنبه دادن حضرت7 به مردم بوده است نه اینکه هدف حضور مردم باشد (ر.
در عبارت بالا دو نکته قابلتأمل است: نخست اینکه، از ظاهر عبارت بر میآید که تعدادی از فقیهان اجرای علنی را مطرح کردهاند و در نتیجه میتوان گفت این نظر مخالفانی هم دارد؛ دوم، عبارت بالا ناظر به جرم زناست که البته دلیل کافی ـ به شرحی که گذشت ـ بر علنیبودن آن داریم و اختلاف در امکان سرایت دادن این حکم به حدود دیگر است.
"/> این در حالی است که با توجه به مکروهبودن حضور در صحنۀ اجرای علنی حدود (که در برخی روایات بدان اشاره شده و نمونهای از آن گذشت) و نیز بهدلیل آنکه حضور افراد شرط اجرای حد نیست، میتوان گفت آیه در مقام تعیین تکلیف الزامی نیست.