چکیده:
مسیر رشدی انتخاب شغل فرایندی است که در تمام دوره های زندگی ادامه می یابد و با افزایش سن و پیدایش بلوغ شغلی انتخاب های فرد درست تر و مناسب تر می شوند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته دانشجویان موفق در مسیر رشدی انتخاب شغل بود. این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 17 نفر از دانشجویان موفقی که چهار ترم از تحصیل آنها می گذشت با استفاده از مصاحبه عمیق و اکتشافی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، ثبت و کد گذاری شد و در قالب مقوله های اصلی طبقه بندی گردید. تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 510 کد اولیه، 27زیر مضمون و هفت مضمون اصلی شامل عوامل فردی، عوامل محیطی، خودشناسی، مهارت های تحصیلی، مشکلات تصمیم گیری، هدفمندی و بلوغ شغلی شد. نتایج نشان داد که عواملی مانند شخصیت، علایق، ارزش ها، جو محیط آموزشی، طبقه اجتماعی- اقتصادی، خانواده، الگو، خودپنداره، خودپنداره تحصیلی، تجارب رشدی، برنامه ریزی، مهارت های فراشناختی، عدم آمادگی، عدم آمادگی، فقدان اطلاعات، اطلاعات متناقض، اطاعات کم، کسب اطلاعات به روش نادرست، انگیزه پیشرفت، نیازمندی مذهب، مهارت تصمیم گیری، درک رابطه پیشرفت تحصیلی و برنامه ریزی شغلی، نگرش مثبت به شغل و آموزش، مهارت در کسب اطلاعات شغلی، شناخت تاثیر شغل بر زندگی و شناخت تاثیر نیازهای جامعه بر ماهیت و ساختار شغل نقش مهمی در رشد افراد در فرآیند مسیر رشدی انتخاب شغل ایفا می کنند. بنابراین ضروری است در برنامه های آمادگی شغلی که برای دانشجویان اجرا می شود به این عوامل توجه شود..
خلاصه ماشینی:
نتايج نشان داد که عواملي مانند شخصيت ، علايق ، ارزش ها، جـو محـيط آموزشـي ، طبقـه اجتمـاعي - اقتصادي ، خانواده ، الگو، خودپنداره ، خودپنداره تحصـيلي ، تجارب رشدي ، برنامه ريزي ، مهارت هاي فراشناختي ، عـدم آمادگي ، عدم آمادگي ، فقدان اطلاعات ، اطلاعات متنـاقض ، اطاعات کـم ، کسـب اطلاعـات بـه روش نادرسـت ، انگيـزه پيشرفت ، نيازمندي مذهب ، مهـارت تصـميم گيـري ، درک رابطه پيشرفت تحصيلي و برنامه ريزي شغلي ، نگرش مثبت بـه شـغل و آمـوزش ، مهـارت در کسـب اطلاعـات شـغلي ، شناخت تأثير شغل بـر زنـدگي و شـناخت تـأثير نيازهـاي جامعه بر ماهيت و ساختار شغل نقش مهمي در رشد افراد در فرآيند مسير رشدي انتخاب شغل ايفا مي کنند.
Lent, Brown & Huckt ٨٦ فصلنامه مشاوره شغلي و سازماني / دوره ١١، شماره ٣٨/ بهار ١٣٩٨ مسير رشدي انتخاب شغل در فرهنگ هاي مختلف بوده است (از جمله فلـورس ١، ٢٠٠٨؛ هـوگز و توماس ، ٢٠٠٦ و لي ، ٢٠٠١).
هر چند بررسي فرآيند مسير رشـدي انتخـاب شـغل دانشـجويان و عوامل تأثيرگذار در اين فرآيند در انتخاب شغل اهميت دارد اما پژوهشـي کـه بـه بررسـي دقيـق عوامل موثر بر مسير رشدي انتخاب شغل دانشجويان که توسط الگوهاي نظري معرفـي شـده ، در فرهنگ و بافت اجتماعي ايران انجام نشده است و پژوهش ها در زمينه مسير رشدي انتخاب شغل عمدتا به صورت کمي انجام شده اند؛ به عنوان مثال مي توان به تحقيقات صادقي (١٣٩١)؛ کرماني (١٣٩١)؛ رجايي (١٣٩٠)؛ پاشـا (١٣٩١) و پـژوهش هـاي کيفـي در ايـن زمينـه ماننـد کـاظمي (١٣٩٤)؛ ذبيحي جلالي (١٣٩٦) و خزاعي پور (١٣٩١) اشاره کرد.