چکیده:
امروزه سازمانها با شناسایی و بهرهگیری بهینه منابع تلاش دارند تا زمینه توسعه خود هموارتر سازند. مطالعات اخیر نشان میدهد که ایجاد رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان، منجر به افزایش بهرهبرداری سایر عوامل سازمانی میشود. این رفتار با ویژگیهایی چون؛ برعهده گرفتن وظایف و مسئولیتهای اضافی، پیروی از مقررات، حفظ و توسعه نگرش مثبت، شکیبایی و تحمل مشکلات و در مجموع ارائه رفتارهای داوطلبانه باعث ارتقای اثربخشی و کارایی سازمان میشود. همچنین «رفتار شهروندی سازمانی» اثری نسبی بر کاهش تأثیرات منفی خرده فرهنگهای کارکنان، ترمیم شکاف خواستههای کارکنان با سازمان و اثرات ذهنی یا رفتاری آنان میشود. بر این اساس، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه این رفتار محور اصلی این مطالعه قرار دارد. این پژوهش با رویکردی کاربردی و در قالب روش توصیفی، تلاش دارد تا ضمن شناسایی، عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی را در بین کارکنان شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران (منطقه تهران) مورد بررسی قرار داده و راهکارهای مرتبط با استقرار آن را ارائه دهد. بر این اساس دادههای مورد نیاز در قالب ابزار پرسشنامه از جامعه آماری 228 نفر گردآوری و توسط تکنیکهای آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان دهنده وجود سه دسته عوامل فردی، مدیریتی و سازمانی و مؤلفههای زیر مجموعه آن در شکلگیری و ایجاد رفتار شهروندی سازمانی در جامعه تحقیق میباشد.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با رويکردي کاربردي و در قالب روش توصيفي، تلاش دارد تا ضمن شناسايي، عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندي سازماني را در بين کارکنان شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران (منطقه تهران ) مورد بررسي قرار داده و راهکارهاي مرتبط با استقرار آن را ارائه دهد.
1- Job Satisfaction 2- Personality Characteristics 3- Leadership style or Behaviors 4- Organizational Commitment 5- Transactional Leader 6- Perceived Organization Support 7- Organizational Culture 8- Management Control System 9- Organizational Equity 10- Perception 11- Organizational Structure جدول ٢- برخي از مطالعات زمينه اي رفتار شهروندي سازماني (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : (طبرسا و همکارانش ، ١٣٨٩: ١٠٣ -١٠٤) در بين مطالعات (داخل و خارج ) انجام گرفته ، يکي از مهمترين پژوهش ها، مطالعه طبرسـا و بـرادران اسمعيلي گيوي (١٣٨٩) است که با دسته بندي جامع (نسبت بـه مطالعـات قبلـي)، عوامـل مـؤثر بـر شکل گيري رفتار شهروندي سازماني با سه محوريت عوامل فردي، عوامل مديريتي و عوامل سـازماني تفکيک و مورد مطالعه قرار داده اند.
جهت تلخيص داده ها و ارزيابي فرضيه هاي پژوهش و شناسايي رابطه بين متغيرها از محاسبه ضريب رگرسيون خطي بهره گيري شد، تا در نهايت اثر عوامل تأثيرگذار در ابعاد فردي، مديريتي و سازماني بر رفتار شهروندي سازماني در قالب الگوي پژوهشي تحقيق مورد تحليل قرار گيرد.
در ادامه براي بررسي اولويت بين عوامل تأثيرگذار بر توسعه رفتار شهروندي سازماني کارکنان شرکت ملي پخش نفت فرآورده هاي نفتي ايران (منطقه تهران ) از مقايسه ضريب تعيين محاسبه شده استفاده ميشود.