چکیده:
استفاده بهینه از فناوریهای نوین ارتباطی در عین حالی که نیازمند سواد رسانهایست، ممکن است با بهبود این مهارتها همراه باشد. برای بررسی این موضوع، هدف از این پژوهش، دستیابی به الگویی برای پیشبینی وضعیت سواد رسانهای درحوزه سلامت با توجه به نقش و سهم استفاده کاربران از رسانههای اجتماعی است. منظور از سواد رسانهای سلامت، درک افراد از تواناییشان در دسترسی، تحلیل، خلق و انتقال پیامهای ارتباطی در حوزه سلامت از طریق رسانههاست. روش تحقیق، پیمایش و جامعه آماری، شهروندان بزرگسال تهرانی هستند که از اینترنت استفاده میکنند. نمونهگیری به روش خوشهای چندمرحلهای و زمان اجرای پیمایش، اردیبهشت ماه سال 1398 بوده است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه محققساخته است که روایی (صوری و سازه) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ 837/0) آن مناسب ارزیابی شده است. بر اساس الگوی تحلیل مسیر، از میان متغیرهای بررسی شده، «رضامندی از کاربرد رسانههای اجتماعی در حوزه سلامت» بیشترین سهم را در پیشبینی تغییرات سواد رسانهای سلامت کاربران اینترنت در تهران دارد و بعد از آن به ترتیب «میزان استفاده از رسانههای اجتماعی»، «سالهای تحصیل»، «پذیرش رسانههای اجتماعی در حوزه سلامت» و «سن» قرار دارند. میتوان نتیجه گرفت با افزایش ضریب نفوذ اینترنت، شکاف دیجیتال بیش از دسترسی و میزان استفاده اعضای جامعه از فناوریهای نوین، در زمینه نحوه بهرهگیری آنان از این رسانهها معنا پیدا میکند. در بین متغیرهای زمینهای، «جنس» نقشی در تبیین سواد رسانهای در حوزه سلامت نداشته است اما «تحصیلات» و «سن» به شکاف دیجیتال در بین گروههای اجتماعی دامن میزنند.
In spite of the necessity of Media Literacy for optimal use of new communication technologies, media consumption experience may increase media literacy as well. The purpose of the present research is to propose a model for predicting internet users' media health literacy according to their Social Media Consumption patterns. By Media Health Literacy, we mean people’s perceived abilities to access, analyze, create and convey health messages through media. The research method is survey which was conducted in May 2019. The research tool is the questionnaire whose reliability (Cronbach’s Alpha=0.837) and validity (face validity and construct validity) have been confirmed. The statistical population is adult citizens of Tehran who use internet. According to the Path Analysis model, "Gratifications obtained from social media use in the field of health" is the most powerful predictor of "Media Health Literacy" levels. "Frequency of Social Media Use", "years of education", "Adoption of health-related social media" and "Age" are the other independent variables which have shares in predicting Media Health Literacy's level among Social Media Users in Tehran. In conclusion, by increase in citizens' access to internet, Digital divide shifts from unequal access to new communication technologies to the quality of usage. In addition, Digital Divide remains between social groups in terms of "age" and "years of education", but "sex" does not define Social Media Users' "Media Health Literacy" levels.
خلاصه ماشینی:
براي بررسي اين موضوع ، هدف از اين پژوهش ، دستيابي به الگويي براي پيش بيني وضعيت سواد رسانه اي در حوزه سلامت با توجه به نقش و سهم استفاده کاربران از رسانه هاي اجتماعي است .
بر اساس الگوي تحليل مسير، از ميان متغيرهاي بررسي شده ، «رضامندي از کاربرد رسانه هاي اجتماعي در حوزه سلامت » بيشترين سهم را در پيش بيني تغييرات سواد رسانه اي سلامت کاربران اينترنت در تهران دارد و بعدازآن به ترتيب «ميزان استفاده از رسانه هاي اجتماعي»، «سال هاي نويسنده مسئول : khaniki@atu.
ابزار سنجش اين مفهوم ، بيش از پرسشنامه هاي استاندارد سواد سلامت و سواد سلامت الکترونيک به مهارت هاي موردنياز براي استفاده از اينترنت و رسانه هاي اجتماعي ميپردازد اما تنها در کشور هلند اعتبارسنجي شده و قابليت تعميم آن در جوامع ديگر بررسي نشده است ( & Vaart .
Digital Health Literacy رسانه هاي اجتماعي نيز مؤيد ارتقاي سواد سلامت آنان است (٢٠١٥ ,.
رابطه معکوس بين ميزان استفاده از رسانه هاي اجتماعي و سواد، نه تنها در حوزه سلامت ، بلکه در مورد سواد رسانه اي نيز گزارش شده است .
اين امر مؤيد نتايج تحليل رگرسيون رابطه سواد سلامت با استفاده از رسانه هاي ديجيتال ( ,Rosenbaum ٢٠١٨ ,.
ehealth Literacy and Social Media Use for Health Information among older Adults.