Abstract:
ضرورت ترجمۀ دقیق قرآن کریم به زبانهای مختلف از جمله فارسی، اقتضا میکند که برای شناخت بهتر این قواعد و اعمال آن در ترجمۀ قرآن کریم کوشش کنیم. از جملۀ این قواعد، نفی جنس است که در زبان عربی با کاربرد ادات «لا» صورت میگیرد. لای نفی جنس در قرآن ۱۱۲ بار به کار رفته است. لازم است اسلوب نفی جنس در قرآن کریم چنان به زبانهای دیگر ترجمه شود که تمایز آن با اسالیب دیگری که در آنها هم از ادات «لا» استفاده میشود، معلوم گردد. در مطالعۀ حاضر کوشیدهایم 9 ترجمۀ فارسی از قرآن کریم را از حیث نحوۀ ترجمۀ لای نفی جنس با یکدیگر مقایسه کنیم. چنان که مشاهده میشود، از حیث صحت ترجمۀ لای نفی جنس، ترجمۀ رضایی اصفهانی با 107 مورد ترجمۀ صحیح دقیقترین است و در ردۀ بعد، ترجمۀ حداد عادل با 19 مورد ترجمۀ درست جای دارد.
Offering precise translations of the Quran to other languages including Persian، requires much knowledge about the principles of translation and then application of them as well. One of the linguistic principles in this regard is the translation of the la al-Nafiya lil-Jins as one of the negative structures in Arabic. This structure has been used 112 times in the Quran. It is necessary for every translator to know and apply the difference between this structure and other negative structures in Arabic. In the present paper we have tried to compare 9 Persian translations of the Quran in the way they have translated this structure. Based on the findings of this study the translation of Mr. Rezaie Esfahani with 107 cases of proper translation is in the top and the translation of Mr. Hadad Adel with 19 cases، stands second.
Machine summary:
"28 مورد دیگر از کاربرد لای نفی جنس، به همراه اسمی است که تنها یک بار با لای نفی جنس همنشین شده است؛ همچون «لا شیة فیها»، «فلا رفث...
بر همین پایه، از میان ترجمههای فارسی قرآن کریم، 9 ترجمه را برگزیدهایم؛ ترجمۀ محمد مهدی الهی قمشهای، جلال الدین مجتبوی، ناصر مکارم شیرازی، محمد مهدی فولادوند، عبدالمحمد آیتی، علی مشکینی، محمدعلی رضایی اصفهانی، علی موسوی گرمارودی، و غلامعلی حداد عادل.
برای نمونه، کاربرد لا در عبارت «لا ریب فیه هدی للمتقین» (بقره/ 2) که از قبیل استعمال لای نفی جنس است، بر این دلالت میکند که هرگز در درستی این مسئله تردید نیست که این کتاب، هدایتی برای متقین است؛ یا به عبارت بهتر، هیچ گونه شکی در صحت این مسئله راه ندارد.
پ) ترجمۀ غلط میتوان حکم کرد که در یک مورد نیز لای نفی جنس نادرست ترجمه شده است؛ آنجا که عبدالمحمد آیتی در ترجمۀ «فکیف إذا جمعناهم لیوم لا ریب فیه» را در آیۀ 25 سورۀ آل عمران مینویسد: «حالشان چگونه خواهد بود در آن روز بی تردید، وقتی که همه را گرد آوریم».
چنان که از مرور مؤلفان بر مجموع 112 مورد لای نفی جنس در قرآن کریم برمیآید، میتوان گفت که ترجمۀ رضایی اصفهانی دقیقترین است.
سرآخر، میتوان گفت که از این حیث، در 9 نمونۀ بررسی شده از ترجمههای قرآن کریم، ترجمۀ رضایی اصفهانی با دقتی بالغ بر 95 درصد دقیقترین کار، و ترجمۀ حداد عادل نیز با دقتی حدود 16 درصد، متساهلترین است."