Abstract:
این مقاله، شگرد قرآنی التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان بررسی میکند. پرسش اصلی این است که به چه ترتیب میتوان شگرد التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان تبیین کرد؟ از این رو، ابتدا به پیشینة مطالعاتی و تعریف التفات اشاره میشود، سپس ساختار اطلاعات گفتمان و مؤلفههای آن یعنی ساخت مبتدایی و قاعدة حفظ موضوع بررسی میشود، از زوایای دوربین/ کانونیشدگی سخن به میان میآید و پس از آن انواع التفات از جمله التفات در پرتو ساخت مبتدایی، قاعدة حفظ موضوع و زوایای دید بررسی و تحلیل میشوند، به نظر میآید در عمدة آیات قرآنی، خداوند با تغییر موقعیت که بهواسطة انواع التفات انجام میشود، نحوة ارائة اطلاعات به خواننده را تغییر میدهد و خواننده نیز پیام را با چینشی تازه دریافت میکند و همین امر میزان همدلی او را با صحنه تغییر میدهد. یافتههای این پژوهش عبارتاند از: 1) در شگرد التفات، اطلاعات با بستهبندی جدید در اختیار خواننده قرار میگیرند؛ 2) مبتداسازی و قاعدة حفظ موضوع، دلایلی زبانشناختی برای التفات ارائه میدهند؛ 3) التفات نه خطایی دستور زبانی، بلکه کاربرد خلاقانة زبان است؛ 4) انواع التفات بر اینجا و اکنون بودن گفتمان شفاهی قرآن و نقش فعالانة خواننده در مقام مخاطب حی و حاضر کلام خداوند، تأکید میگذارند.
Machine summary:
"کانونی شدگی سخن به میان می آید و پس از آن انواع التفات از جمله التفات در پرتو ساخت مبتدایی ، قاعدة حفظ موضوع و زوایای دید بررسی و تحلیل می شوند، به نظر می آید در عمدة آیات قرآنی ، خداوند با تغییر موقعیت که به واسطة انواع التفات انجام می شود، نحوة ارائة اطلاعات به خواننده را تغییر می دهد و خواننده نیز پیام را با چینشی تازه دریافت می کند و همین امر میزان همدلی او را با صحنه تغییر می دهد.
یافته های این پژوهش عبارتاند از: ١) در شگرد التفات، اطلاعات با بسته بندی جدید در اختیار خواننده قرار می گیرند؛ ٢) مبتداسازی و قاعدة حفظ موضوع، دلایلی زبانشناختی برای التفات ارائه می دهند؛ ٣) التفات نه خطایی دستور زبانی ، بلکه کاربرد خلاقانة زبان است ؛ ٤) انواع التفات بر اینجا و اکنون بودن گفتمان شفاهی قرآن و نقش فعالانة خواننده در مقام مخاطب حی و حاضر کلام خداوند، تأکید می گذارند.
یا زاویة دوربین که در گزارههای قرآنی به وسیلة مبتداسازی و تغییر موضوع ایجاد می شود، با شگرد قرآنی التفات نیز می تواند همبستگی پیدا کند؛ به عبارت دیگر، ساختار اطلاعات گفتمان و مؤلفه های آن مانند مبتداسازی، تغییر موضوع و زوایای دید، از جمله روشهای نظاممند زبانشناسی محور در تعریف ، تحدید، تبیین ، تحلیل و تحسین مباحث بلاغت گفتمان قرآنی محسوب می شود که تا حدود زیادی مغفول مانده است ."