Abstract:
هر گفتمانی، عرصهی فرایند تولید معناست و عناصر مختلفی در شکلگیری این فرایند دخیل هستند؛ استعاره یکی از عناصر معناساز در انواع گفتمانها است. این مقاله با رویکرد نشانه- معناشناختی، نگاهی تازه به نقش پادگفتمانی استعاره در فرایند تولید معنا و چگونگی برقراری ارتباط در گفتمان نامههای نیما یوشیج دارد. منظور از نقش پادگفتمانی، بهکارگیری استعاره بهعنوان یک شگرد از جانب گفتهپرداز در جهت برجستهسازی بخشی از گفته، تأثیرگذاری هرچه بیشتر بر مخاطب، حمایت از گفته، ترمیم روابط زخمخورده، سرپوش گذاشتن بر عواطف و احساسات، القای حسی خاص به مخاطب و ... در گفتمان است. این پژوهش بر آن است تا نقش استعاره را در شکلگیری معنا و انسجامبخشی به گفتمان نشان دهد و نقشهای پادگفتمانی استعاره را در ترمیم و بازسازی گفتمان بررسی کند. از این رو مهمترین کارکردهای ارتباطی استعاره را در نامههای نیما دستهبندیکرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
Machine summary:
همچنین کتاب استعاره، از ترنس هاوکس ٣ (١٣٨٠)، استعاره مبنای تفکر و زیبایی آفرینی از لیکاف (١٣٨٣)، استعاره و شناخت از حبیب الله قاسم زاده (١٣٧٩) و زبان استعاری و استعارههای مفهومی از رضا داوری اردکانی و دیگران (١٣٩١)، استعاره و مجاز با رویکردی شناختی از نیمایر (١٣٩٠) به کوشش آنتونیو بارسلونا که در زمینة معرفی و شناخت استعارههای ساختاری و مفهومی نگاشته شدهاند.
نیز در مقالات فراوانی از جمله «استعاره مفهومی نور در دیوان شمس » (بهنام، ١٣٨٩: ١١٤-٩١)، «تحلیل شناختی پارهای از استعارههای دل در بوستان سعدی» (قادری نجف آبادی و توانگر، ١٣٩٢: ٥١-٢٢)، «بررسی معناشناختی استعارة زمان در داستانهای کودکان به زبان فارسی » (سجودی و قنبری، ١٣٩١ :١٥٦-١٣٥) و«استعارة جهت گیرانه و طرحوارههای تصویری در شعر شاملو» (بیابانی و طالبیان، ١٣٩١: ١٢٦-٩٩) به گونه ای کاربردی، به بررسی و تحلیل استعاره در نمونه هایی از آثار ادبی از این دیدگاه پرداخته شده است .
بنابراین ایجاد حساسیت در مخاطب با هدف جلب توجه او به بخشی از سیستم اطلاعرسانی زبان، 456 ogahhcelriroeg ent hor 7Diane onterotto می تواند ازطریق کاربرد استعاره صورت گیرد؛ در نمونة زیر، نیما به کمک استعارة «پرتگاه »، مشکلات و موانع پیش روی خود را به گونة تأثیرگذاری برجسته ساخته است ، دلالت واژة «پرتگاه» به یک موقعیت هولناک و مهیب و تکرار این واژه در عبارت بعدی، موجب برجسته شدن و در مرکز توجه قرارگرفتن این بخش از گفتمان شده است .