Abstract:
مَثَل که جمله ای کوتاه و برگرفته از یک ماجرا یا داستان معمولی و گاهی خاص بین اقوام گوناگون است؛ می تواند آیینۀ تجلّی فرهنگهای اقوام مختلف باشد. هر مثل، داستانی به قدمت تاریخ دارد لذا بررسی تطبیقی ضربالمثلهای یک قوم با دیگر اقوام میتواند زمینۀ خوبی برای مقایسه یا تأثیر و تأثر فرهنگی اقوام باشد. این پژوهش بر آن است به بررسی تطبیقی ضربالمثلهای زبان لکی - بهعنوان یکی از زبانهای قدیم ایرانی که با حفظ لغات و واژگان اصیل خود تاکنون پابرجا مانده است- با زبان عربی بپردازد. در این پژوهش از بین انبوه ضربالمثلهای لکی، 31 موضوع که بیشتر به جنبههای اخلاقی و اجتماعی میپردازند انتخاب شده است. نتایج بررسی تطبیقی ضربالمثلهای لکی و عربی نشان می دهد که زبان لکی بهعنوان یکی از زبانهای ایرانی که قوم لک در مناطق غربی ایران بدان تکلّم میکنند، در طول تاریخ از تعامل فرهنگی و تأثیر و تأثر با اعراب برخوردار بوده است. بررسی تطبیقی ضربالمثلهای لکی با ضربالمثلهای موجود در زبان عربی که یکی از کاملترین زبانهای دنیا به شمار میرود، شروع خوبی برای شناساندن فرهنگ مردم لک زبان است.
Machine summary:
"با توجه به اینکه زبان لکی آنطور که شایسته باشد شناختهشده نیست و از طرف دیگر، هر قوم و فرهنگی برای معرفی خود نیاز به نوعی مقایسه دارد، بررسی و تحلیل ضربالمثلهای این زبان از منظر ادبیات تطبیقی میتواند قدم خوبی در معرفی زبان لکی و فرهنگ قوم لک باشد؛زیرا «ادبیات تطبیقی، زمینه را برای خروج ادبیات بومی از انزوا و عزلت فراهم میکند و آن را بهعنوان جزئی از کل میراث ادب جهانی در معرض افکار و اندیشهها قرار میدهد» (غنیمی هلال، 1373: 40).
ک: این مثل در مقام شخصی به کار میرود که در زمان جنگ و دعوا تنها به نزد کسی که مسئول اجرای حکم است برود و راضی بر گردد، چون قاضی حکم را به نفع او صادر میکند.
14- العسکری، ابو هلال، (1988 م)، جمهرة الامثال، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم و عبدالمجید قطامش، بیروت، دارالجیل 15- غنیمی هلال، محمد، (1373)، ادبیات تطبیقی: تاریخ و تحول، اثرپذیری و اثرگذاری فرهنگ و ادب اسلامی، ترجمه: سید مرتضی آیت اله زاده شیرازی، تهران، امیرکبیر 16- الفاخوری، حنا، (1389)، تاریخ ادبیات زبان عربی، ترجمه: عبدالمحمد آیتی، چاپ نهم، تهران، توس 17- القاسم بن سلام، ابی عبید، (1980م-1400 ه)، الامثال، تحقیق: الدکتور عبدالمجید قطامش، الطبعة الأولی، دمشق، دارالمأمون للتراث 18- گری، مارتین، (1382)، فرهنگ اصطلاحات عربی (در زبان انگلیسی)، ترجمه: منصوره شریفزاده، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 19- مولانا جلالدین، محمد بلخی، (1387)، مثنوی معنوی، تصحیح: عزیز الله کاسب، ششم، تهران، گلی 20- المیدانی، ابوالفضل، (1374 ه-1955 م)، مجمع الامثال، تحقیق: محمد محیالدین عبدالحمید، مصر، مطبعة دارالسعادة مقالهها -غلامی، بهادر، (1383)، «پژوهش ریشهشناسی زبان لکی»، مجموعه مقالات همایش زبانهای ایرانی و زبانشناسی ایران، صص 383-393."