Abstract:
در روانشناسی مدرن، رنگها یکی از معیارهای اصلی برای سنجش شخصیت افرادند. رنگها نوعی انرژی ارتعاشی و اصوات قابل مشاهدهاند که تاثیر خاصی در روح و جسم هر فرد باقی میگذارند و میتوانند منبع غنی و مفیدی برای خوانشهای ذهنی و تحلیل ویژگیهای روحی و روانی هر قوم و ملتی باشند. در این مقاله ضمن بررسی خصوصیات زیباشناختی بایاتیهای آذری، به بررسی و تحلیل رنگهای بهکاررفته در آنها بر اساس هشت رنگ کارکردی آزمایش ماکس لوشر پرداخته شد و از زبان سرایندگان گمنام این ترانهها، برخی از ویژگیهای روحی و روانی مردم منطقه مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی– تحلیلی و شیوۀ گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. در این جستار از مجموع 3600 بایاتی که به عنوان جامعۀ آماری بررسی شد، در 226 بایاتی، انواع رنگ به کار رفته بود. بر اساس یافتههای این پژوهش، طیف رنگهای استفادهشده در بایاتیها، هرچند به صورت نسبی، بیانگر خصوصیات روحی- روانی مردم منطقه، برای بیان احساسات، اعتقادات، حساسیتها، شادیها، ناکامیها و منعکسکنندۀ محیط زندگی فردی و اجتماعی پر فراز و نشیب این اقوام است. روستاییانی که در شرایط سخت کوهستانی و معیشتی به سر میبرند اما شیوۀ زندگی و روحیۀ قویاشان از آنها افرادی سختکوش، مقاوم، فعّال و نیرومند ساخته است که درپی بهبود شرایط زندگی خود برآمدهاند.
In modern psychology, colors are one of the main criteria to evaluate personality. Colors are a kind of vibration energy and visible sounds that leave special effects on the body and soul of each individual. They can be a rich and useful source for mental studies and analysis of spiritual and psychological characteristics of any ethnicity and nation. While studying the aesthetic attributes of Azeri Bayatis, this article also studies and analyses the colors that were incorporated in them based on Max Luscher’s eight practical color test, and some spiritual and psychological attributes of people of the region were studied through the works of anonymous poets of these songs. The research methodology was descriptive-analytic and the data collection method was library research. 3600 collections of Bayati were used as the statistical population and in 226 of them different colors were used. Based on the findings of the research, the spectrum of the colors used in the Bayatis partially demonstrates the spiritual and psychological attributes of the people of the region in communicating their feelings, beliefs, sensibilities, happiness, and failures and reflecting their individual and social living environment that was full of ups and downs. Villagers live in harsh mountain and subsistence conditions, but their way of life and strong spirits have made them hard-working, resilient, active, and strong individuals that have tended to improve their living conditions
Machine summary:
بر اساس يافته هاي اين پژوهش ، طيف رنگ هاي استفاده شده در باياتيها، هرچند به صورت نسبي ، بيانگر خصوصيات روحي - رواني مردم منطقه ، براي بيان احساسات ، اعتقادات ، حساسيت ها، شادي ها، ناکامي ها و منعکس کنندٔە محيط زندگي فردي و اجتماعي پر فراز و نشيب اين اقوام است .
در باياتيها، رنگ ها بيشتر در معناي حقيقي خود و براي القاي بهتر مطلب به کار رفته اند که اين ويژگي، به صورت غيرمستقيم ، باورها، اعتقادات ، خلق وخو و نگرش شاعر و محيطش را نيز منعکس ميکند.
پژوهش حاضر با استفاده از نظريۀ روان شناسي رنگ ماکس لوشر، به بررسي گرايش ها و اولويت انتخاب رنگ ها به وسيلۀ گويندگان باياتيها و تحليل رنگ هاي به کار رفته در اين اشعار ميپردازد و با روشي توصيفي- تحليلي سعي ميکند تا هر چند به صورت نسبي، تصويري از انديشه ها و ويژگيهاي روحي و رواني سرايندگان اين اشعار که تحت تأثير مظاهر مختلف طبيعت ، محيط ، شيؤە زندگي و شرايط مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و غيره هستند، ارائه دهد.
ميتوان گفت که مهم ترين هدف شعر و ادبيات ، دست يافتن به شناخت عيني و جزئي تازه اي از خود و جهان است و رنگ به عنوان عنصر روان پژوهانه ، دريچۀ تازه اي براي شناخت بيشتر اثر، به روي خواننده باز مي کند که از طريق آن مي توان بسياري از سليقه ها، باورها، آرزوها و خواسته هاي آدميان را باز شناخت .