چکیده:
هدف این تحقیق سنخ شناسی گرایش به ازدواج بین دختران اسـت . ایـن پـژوهش بـا اسـتفاده از روش کیفی، با رویکرد نظریه پردازی داده محور (نظریه مبنایی) و به کارگیری تکنیک مصـاحبه نیمه ساخت یافته و تعاملی انجام گرفته اسـت . جامعـه مـورد مطالعـه در ایـن پـژوهش دانشـجویان دختر دانشگاه شیراز بوده کـه بـا اسـتفاده از روش نمونـه گیـری هدفمنـد و نظـری، بـا ٥٣ نفـر از دانشجویانی که مجرد بودند، مصـاحبه شـده اسـت . نتـایج ایـن تحقیـق نشـان داد کـه در جامعـه موردمطالعه ، هفت سنخ گرایش به ازدواج وجود دارد که شامل : گرایش محـاط شـده ، گـرایش سلسله مراتبی، گـرایش خـودپیروی عقلانـی، گـرایش خـودپیروی عـاطفی، گـرایش برابرنگـر، گرایش سیال و گـرایش ضـد ازدواج هسـتند. بـر ایـن اسـاس ، دو سـنخ گـرایش محـاط شـده و سلسله مراتبی متاثر از گفتمان پیشامدرن و دارای ویژگیهـایی چـون پـذیرش اقتـدار مردسـالار، تابعیـت زنـان و پـذیرش الـزام مـذهبی و فرهنگـی بـه ازدواج هسـتند. همچنـین سـنخ گـرایش خودپیروی عاطفی (دارای ویژگیهایی چون رابطـه محـوری، عشـق محـوری و لـذت گرایـی) و برابرنگر (برابری در حقوق ، آزادی در تعاملات ، حق گزینش فردی و برابری جنسـی) نیـز متـاثر از گفتمان مدرن است . در نهایت گرایش های خودپیروی عقلانی، سیال و ضد ازدواج نیز متـاثر از گفتمان پسامدرن ، دارای ویژگیهایی چون فردگرایی، عقلانیـت سـال ، شـکنندگی، آزادی، عدم تعهد و تکثرگرایی هستند.
خلاصه ماشینی:
ایـران نیـز هماننـد سـایر کشـورهای در حـال توسـعه ، در پـی تأثیرپـذیری سـاختارهای اقتصادی، فرهنگی و اجتمـاعی جامعـه از فرآینـد مدرنیتـه و جهـانیشـدن (خواجـه نـوری و همکاران ، ٧٠:١٣٩٣) و به دنبال تغییرات در حـوزة شهرنشـینی، گسـترش خـانوادة هسـته ای، دسترسی بیشتر به آموزش و رسانه های گروهی، ورود زنـان بـه بـازار کـار و ارتقـاء حقـوق زنان ، با تغییر در قوانین ، الگوها و سلسله مراتـب ارزش هـای ازدواج ، افـزایش میـزان طـلاق ، / کـاهش میـزان موالیـد و افـزایش سـن ازدواج و ماننـد آن مواجـه شـده اسـت (دلخمـوش ، .
بنابراین با توجه به این مهم و با توجه به اینکه گرایش افراد یکـی از مکانیسم های کلیدی برای پـیش بینـی رفتـار واقعـی (در اینجـا ازدواج ) و یکـی از بهتـرین شاخص های عملکرد در روابط عاشقانه و کیفیـت زنـدگی زناشـویی اسـت (محمودیـان ، / ٥٣:١٣٨٣)، مطالعـه حاضـر در نظـر دارد بـه ایـن پرسـش هسـته ای پاسـخ دهـد کـه انـواع سنخ های گرایش بـه ازدواج در بـین دانشـجویان دختـر کدامنـد؟ و هـر یـک دارای چـه ویژگیهایی هستند؟ ادبیات نظری و تجربی تحقیق به منظور تبیین تغییرات مربوط به نهاد ازدواج ، نظریه های موجـود هـر یـک بـر عـاملی خـاص به عنوان عامل محوری تأکید دارند.
Marriage & Family Review, 22 )1-2(, 101-135.