چکیده:
اسانسها و عصارههای گیاهان دارویی بهدلیل داشتن ترکیبات زیست فعال متعدد دارای خواص فراسودمندی ازجمله خواص آنتیاکسیدانی و آنتیمیکروبی هستند و به عنوان افزودنیها و نگهدارندههای خوراکی طبیعی مورد توجه قرار گرفتهاند. در این تحقیق دو گیاه هوفاریقون (Hypericum perforatum L.) و لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) با استفاده از روش خیساندن و با کمک امواج التراسونیک عصارهگیری شدند و ترکیبات هر عصاره توسط GC-MS شناسایی گردید. محتوی ترکیبات فنولیک کل، میزان فعالیت آنتیاکسیدانی و خاصیت ضدمیکروبی آنها ارزیابی شد. قطر هاله عدم رشد و حداقل غلظتهای بازدارندگی و کشندگی هر عصاره در مقابل چند میکروارگانیسم مهم در صنعت غذا ارزیابی گردید. نتایج نشان میدهد که 19 ترکیب اصلی که مهمترین آنها تیمول (40/24 درصد)، کارواکرول (00/23 درصد) و میریستیسین (78/9 درصد) هستند، 22/90 درصد عصاره لعل کوهستان را شامل میشوند. در عصاره هوفاریقون، 20 ترکیب مختلف، 16/94 درصد از عصاره را تشکیل میدهد که هیپرسین (92/25درصد) و هایپرفورین (69/16درصد) مهمترین ترکیبات مؤثره شناسایی شده در این عصاره هستند. محتوی ترکیبات فنولیک عصاره هوفاریقون و لعل کوهستان به ترتیب 0/24 و 5/9 میلیگرم در گرم وزن خشک ارزیابی شد. عصاره هوفاریقون فعالیت آنتیاکسیدانی بالاتری در مقایسه با عصاره لعل کوهستان نشان میدهد (IC50 عصارههای هوفاریقون و لعل کوهستان بهترتیب 173/0 و 470/0 گرم بر میلیلیتر). عصاره لعل کوهستان بهخوبی قادر به بازدارندگی فعالیت استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی و آسپرژیلوس نایجر است، درحالی که عصاره هوفاریقون تنها موجب محدود کردن فعالیت استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی میگردید و هیچ گونه تاثیری بر قارچ آسپرژیلوس نایجر نداشت.
Essential oils and extracts of medicinal plants have been highly regarded as natural food additives and preservatives due to the presence of bioactive compounds and functional activities, including antioxidant and antimicrobial properties. In this research, Hypericum perforatum and Oliveria decumbens were extracted by the maceration method and ultrasonic waves. Total phenolic compounds, and antioxidant as well as antimicrobial activities were assessed by GC-MS. Minimum inhibitory and minimum bactericidal concentrations against Escherichia coli, Staphylococcus aureus, and Aspergillus niger were evaluated. The results showed that 19 main compounds, the most important of which are Thymol (24.40%), Carvacrol (23.00%), and Myristicin (9.78%), comprise 90.22% of O. decumbens extract. In the extract of H. perforatum, 20 compounds constitute 94.16% of the extract, among which Hypericin (25.92%) and Hyperforin (16.69%) are the most important effective compounds. The content of phenolic compounds of Hypericum perforatum and O. decumbens extracts were 24.0 and 9.5 mg/g of dry weight, respectively. H. perforatum extract shows higher antioxidant activity compared to O. decumbens extract (IC50 of H. perforatum and O. decumbens extracts are 0.173 and 0.470 g/ml, respectively). The extract of H. perforatum inhibited the activity of S. aureus and E. coli, however, did not significantly inhibit the activity of A. niger.