Abstract:
زن در آثار ادبی جهان از جایگاهی ویژه برخوردار است، در آثار ادبی فارسی نیز
همچنین. در بسیاري از پژوهشهایی که دربارة شاهنامه صورت گرفته و میگیرد، با نادیده
گرفتن نقش زن که محرّك اصلی بسیاري از حماسهها بودهاست رو بهرو میشویم. ما باید
شناخت عمیقی از زنان برجستۀ شاهنامه و از نقش آنان در آفریدن این اثر جاویدان،
همینطور از نقش داستانهاي عاشقانۀ شاهنامه که زنان پایۀ اساسی این داستانها به شمار
میروند، داشته باشیم. جایگاه زن در دورههاي تاریخی مختلف شاهنامه یکسان نبودهاست،
با بررسی این جایگاهها و همینطور بیان طرز نگاه شاهنامه و فردوسی به زن، این خلاصه
به پایان میرسد.
Machine summary:
"وقتی طوس و گیو و دیگر سواران و دلیران در نخجیرگاه به مادر سیاوش برمیخورند، اولین سؤالی که از او میکنند از نژاد اوست، و او هم در پاسخ توس از نژاد و اصالت خانوادگی خویش با افتخار دفاع میکند: بپرسیــد زو پــهلــوان از نـــژاد برو سروبن یک به یک کرد یاد بدو گفت من خویش گرســـیوزم به شاه آفریـدون کشد پـروزم 2 در ادامه همان داستان و در ملاقات با کاووس چنین می گوید: بدو گفت خــسرو نژاد تو چیست که چهرت بمانند چهر پـــریست ورا گــفت از مــام خاتونیــــم زســوی پــدر بر فــریـدونیـــم نیــایـم سپهــدار گــرسیوزسـت بـرآن مـرز خرگاه او مرکزســت 3 رستم در جنگ خویش با اسفندیار نه تنها از پدران و نیاکان، بلکه از مادر خود رودابه نیز نام میبرد و به وجود او میبالد : روحالامینی،168:1379 فردوسی، 288:1382 همان: 289 همان مـادرم دخـت مهراب بــود بـدو، کشور هند 1 شـاداب بــود کـه ضحـاک بـودیش پنجم پـدر ز شاهـان گـیتی بـرآورده ســر نژادی از ایــــن نامورتر کراست؟ خـردمند گردن نــپیچد ز راست 2 با این حال در شاهنامه بیتهایی وجود دارد که دختر را مایة ننگ و سرشکستگی و حتی درخور گور و کشتن میداند، پیشتر دیدیم که شاه یمن چگونه راجع به دختر قضاوت میکند، اما فردوسی برای اینکه این سخن تلخ را کمی ملایمتر کند در همین داستان نتیجهگیری میکند که : چــو فـرزند را باشد آیین و فر گرامی بـه دل بر چه ماده چه نر 3 و این یعنی اینکه جنسیت مطرح نیست، شخصیت است که مورد ستایش یا نکوهش قرار میگیرد."