چکیده:
نهج البلاغه، سخنان و کلمات گهربار امام علی(ع)، سرشار از بلاغت و فصاحت میباشد. این کتاب ارزشمند توسط مترجمان توانمند و ادیبی به زبان فارسی ترجمه شده است؛ یکی از این مترجمین، دکتر سید جعفر شهیدی، استاد توانای ادبیات فارسی، است که در ترجمهی خویش با دقت و هنر خاصی متن عربی را ترجمه نموده و سعی نموده ضمن رعایت و پایبندی به متن با آوردن اصطلاحات و معادل های فارسی خواننده را در درک درست معنی یاری نماید.. نویسندگان این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی – اسنادی و با بررسی 114 خطبهی ابتدایی این ترجمه - به تبرک به تعداد سورههای قرآن کریم – نمونههایی از آرایههای لفظی و معنوی و نیز صور خیال به کار گرفته شده در ترجمه را بیان نموده و توانمندی این استاد بزرگ را برای خوانندگان به تصویر کشیدهاند. علامه شهیدی با دقت و وسواس خاصی صور خیال موجود در نهج البلاغه را برای خوانندگان ترجمه نموده و هنر خود را در این زمینه به رخ کشیده است. دکتر شهیدی بیشترین استفاده را از تشبیه بلیغ و استعاره مکنیه داشته است. استاد شهیدی با هنرمندی و ظرافت خاص و با بهره گیری از تشبیهات و استعاره و کنایه مقبول و مفهوم عام، توانایی بالای خود را در ترجمهی این کتاب گرانسنگ نمایان ساخته است. ایشان از آرایههای ادبی فراوانی مانند: سجع، مراعاتنظیر، تضاد، و... بهره گرفته است.. شاید بتوان گفت که تنها آرایهی لفظی که ایشان بدان پرداخته است، سجع است که بارزترین ویژگی این ترجمه میباشد.
خلاصه ماشینی:
"نویسندگان این جستار، سعی نموده اند با استفاده از روش توصیفی- اسنادی و با تکیه بر ١١٤ خطبه ابتدایی نهج البلاغه - به تبرک، به تعداد سوره های قرآن کریم - نمونه هایی از صور خیال و آرایه های ادبی موجود در ترجمه دکتر شـهیدی را بـه تصـویر کشـند؛ البتـه ناگفتـه پیداست که برخی از این آرایه ها نسبت به دیگر صنایع ، کاربرد بیشـتری داشـته انـد.
احمد کریمـی و کلثـوم وقـاری (١٣٩٠ش ) در مقاله «تحلیل اشعار سیدحسن حسینی از منظر خیال »، درشـماره دوم ، از سال سوم ، مجله فنون ادبی به تحلیل عناصر خیال یعنی تشبیه ، کنایه ، استعاره و مجاز و فراوانی آن ها در شعر سید حسن حسینی پرداخته است و صدها مقاله دیگر که به بررسی و تحلیل عناصر خیال به صورت مجزا در دیوان ها و آثار شاعران و نویسندگان مختلف پرداخته اند.
دکتر شهیدی در ترجمه خویش به زیبایی از استعاره سود برده است و از آن جا کـه بیشتر این استعاره ها استعاره مکنیه اسـت (حـذف مشـبه بـه و ذکـر مشـبه + لـوازم و ملازمات مشبه به )، تنها به ذکر مثال هایی از آن ها میپردازیم .
ترجمه دکتر شهیدی جولانگاه صور خیال میباشد؛ ایشان به زیبایی و ظرافت خاصی از این عناصـر در ترجمه نهج البلاغه بهره گرفته است و میتوان گفـت کـه تشـبیه بـه عنـوان یکـی از عناصر تصویرساز کلام ، به ویژه تشبیه بلیغ و پس از آن استعاره ، بیشترین کـاربرد را در این ترجمه داشته است ."