چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت قمه زنی در خمینی شهر اصفهان، به نقش عوامل فرهنگی مؤثر بر این پدیده می پردازد. جامعه آماری این تحقیق، مردم خمینی شهر (قمه زنان، تماشاچیان و افراد عادی) است که 411 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند که از این میان، 69/8درصد مذکر و 30/2 درصد مؤنث بوده اند. روش تحقیق، از نوع پیمایش و شیوه نمونه گیری به دلیل حساسیت موضوع مورد مطالعه، سهمیه ای بوده است. کنکاش در جامعه آماری مورد مطالعه بر اساس پرسشنامه طراحی شده، به نتایجی منجر شده که برخی از آنها عبارتند از اینکه اگرچه برخی زنان در خمینی شهر قمه می زنند، اما فروانی مردان بیشتر از زنان است؛ تفاوت معناداری در قمه زنی مجردان و متاهلان مشاهده نشده است؛ شاغلان بیشتر از بیکاران به قمه زنی روی می آورند؛ به لحاظ تحصیلی، افراد با تحصیلات زیردیپلم بیش از افراد دارای تحصیلات عالیه قمه می زنند؛ محله «فروشان» در خمینی شهر دارای بیشترین فراوانی و محله «ورنوسفادران» دارای کمترین فراوانی است؛ و اینکه درآمد اثری در قمه زنی افراد مورد مطالعه ندارد. همچنین در بین انگیزه های متعدد برای قمه زنی، مهم ترین انگیزه ها، فرهنگی است که می توان به موارد یادآوری وقایع روز عاشورا، احترام به بزرگان و نیاکان، ادای نذر و نیاز و استمرار و تحکیم فرهنگ عزاداری و... اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
"منظور ازعوامل و انگیزههای فرهنگی در پژوهش حاضر،مجموعه محرکهایی است که در بافت سنتیو گذشتۀ تاریخی فرد وجود دارد و مبتنی بر رهنمودهایی است تا براساس آنها،شخص بررفتار فعلی خود صحه بگذارد و با دلایلی که ریشه در فرهنگ فرد دارد،در این مسیر به یقینمیرسد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:یادآوری وقایع روز عاشورا،استمرارو تحکیم فرهنگ عزاداری و احترام به بزرگان و نیاکان،معنادار کردن مراسم عزاداری،ایجاداحساس مشترک و همبستگی با شهدای روز عاشورا،ادای نذر و نیاز،عاشق قمهزنی بودنو...
البته همان کارکردها میتوانند بهعنوان دلیل،در مراحل بعدی قمهزنی از سوی افراد قمهزن مورد توجه قرار گیرد که به صورتفهرستوار به برخی از علل فرهنگی اشاره میشود: *معنادار نمودن مراسم عزاداری و قابل تشخیص نمودن رنج در حیات فردی؛ *برانگیزانندۀ احساس مشترک در میان قمهزنان؛ *الگو سازی برای دیگران به ویژه نوجوانان و جوانان؛ *تداعی رویدادهای روز عاشورا از طریق خونریزی و تحریک کنندۀ احساسات عمومی دربارۀ آن؛ *ایجاد احساس فداکاری و ایثار(کارکرد ارزشی)؛ *تقدسبخشی به قمهزنی و کارکرد تولید هنجار و عمل به آن؛ *تفکیک مرز گروههای مختلف در عزاداری و تقویت و تحکیم رعایت هنجارهایگروهی؛ *برگزاری و احترام به سنت نیاکان(کارکرد استمرار ارزشهای فرهنگی)؛ *کارکرد ادای وظیفه(نذر و نیاز و...
و در هر حال سطح معنیداری محاسبه شده برای مقدار F به دست آمده نشان میدهد که درمورد کلیه متغیرهایی که پایایی آنها اندازه شده،تفاوت معنیداری بین پایایی محاسبه شده وعدم پایایی وجود دارد (به تصویر صفحه مراجعه شود) افتههای پژوهشتوزیع پاسخگویان بر حسب انگیزههای فرهنگی شرکت در مراسم قمهزنی (به تصویر صفحه مراجعه شود) میانگین انگیزههای فرهنگی مؤثر بر قمهزنی در بین پاسخگویان 2/17 است،به طوری کهبیشترین میانگین به ادای نذر و یادآوری وقایع روز عاشورا و عاشق قمهزنی بودن مربوطمیشود و کمترین میانگین مربوط به احترام به بزرگان و نیاکان است."