چکیده:
زیستن بر روی کره ای که به علت حجم زیاد آلاینده های تولید شده توسط انسان ، در معر انواع تهدیدهاست ، و هزینه هایی که به واسطه رفتارهای نامناسب زیست محیطی ـ بالاخص در حوزه هایی نظیر انرژی بر جوامع تحمیل می شوند، تبیین رفتار زیست محیطی افراد را به مساله ای مهم در مطالعات جامعه شناسی محیط زیست ، جامعه شناسی مصرف انرژی و حتی مدیریت شهری بدل ساخته است . در تبیین های رفتار زیست محیطی عموما١ بر سه دسته عوامل فردی، موقعیتی و اجتماعی ـ سیاسی تاکید میشود. رفتارهای زیست محیطی هر گروه از کنشگران انسانی؛ بسته به موقعیت ؛ می تواند متفاوت و دارای اهمیت ویژه ای باشد. گردشگران نیز از جمله گروه هایی هستند که به دلیل شدت تاثیراتی که رفتارهای زیست محیطی آن ها بر محیط اجتماعات مقصد به جا میگذارد، در معر مطالعه رفتار زیست محیطی قرار دارند. مقاله حاضر با نگرشی سازه گرایانه ، تاثیر متغیرهای ذهنی و نگرشی بر رفتار زیست محیطی دو نمونه از گردشگران را بررسی میکند. روش بررسی در این پژوهش تلفیقی از روش کتابخانه ای و میدانی است . در روش میدانی از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی در گردآوری داده استفاده شده است . به دلیل نبود چارچوب دقیقی برای نمونه گیری گردشگران داخلی، در قالب یک کار اکتشافی ٣٥٠ گردشگر به عنوان نمونه انتخاب شدند که از این تعداد ٢٠٠ نفر به جامعه آماری چالوس و ١٥٠ نفر به اصفهان تعلق دارند. اطلاعات جمع آوری شده به کمک نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل شده اند. طبق یافته های بدست آمده از آزمون همبستگی پیرسون ، رفتار زیست محیطی گردشگران با ارزش های زیست محیطی، درک منافع زیست محیطی، تصور فرهنگی و انگیزه فرهنگی رابطه مستقیم معنادار دارد. درحالیکه میان دانش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی گردشگران رابطه معناداری مشاهده نشد. همچنین براساس تحلیل مسیر، تصور از مکان با مجموع بتای ٧٥/. بیشترین تآثیر را بر متغیر وابسته تحقیق دارد. بعد از آن متغیر درک منافع زیست محیطی با بتای ٥٩/. به طور مستقیم و غیرمستقیم بر رفتار زیست محیطی گردشگران تآثیر میگذارد. انگیره ها و ارزش های زیست محیطی نیز به طور مستقیم تاثیر قابل ملاحظه ای در حد ٣٥/. و ٢٩/. بر متغیر وابسته دارند. طی فرایند تحلیل رگرسیونی مسیرها متغیر دانش زیست محیطی به دلیل معنیدار نبودن بتای بدست آمده از مدل حذف شد. عوامل ذکر شده در مجموع ٦٠درصد تغییرات رفتار زیست محیطی گردشگران را تبیین نموده اند.
Due to the intensity of the impact that tourists’ environmental behavior has on the destination environments، this group of people are placed among those groups who are studied from their environmental behavior point of view. This article with a structured vision، surveys the effects of mental and visional variables on the en-behavior of two types of tourists.
The study was performed through a combination of desk and field studies – using questionnaire. Due to the lack of an accurate sampling framework for domestic tourists، by conducting a discovery work، 350 tourists were selected، where 200 of them belonged to Chalus statistical population and 150 individuals belonged to Isfahan. Collected data were assessed through descriptive and inferential statistical methods with the help of SPSS.
According to the findings of Pearson correlation test، there is significant and direct relationship between tourists' en-behavior and their environmental values، understanding of environmental benefits، cultural imagination، and cultural motivation. While no significant relationship was seen between environmental knowledge and tourists' en-behavior. According to the path analysis، imagination of place with a beta value of 0.75 has the greatest effect on the dependent variable of the study. In the second rank the variable of understanding of environmental benefits with a Beta value of 0.59 affects directly and indirectly the tourists' en-behaviors. Environmental motivation and environmental values with Beta scores of 0.35 and 0.29 respectively have significant direct effects on the dependent variable. In regression analysis of the paths، the environmental knowledge variable was removed from the model due to the insignificant obtained Beta. The mentioned factors totally explained 60% of the changes in tourists' en behaviors.
خلاصه ماشینی:
"خلاصه اطلاعات توصیفی متغیرها شاخهای مرکزی فاوان ردی¦ متغیر میانگین میانه نما ری کل گزینه فراوانی درصد 1 جنسیت - زن 187 53/ 350 سن 33/ 3 15-30 1 7/ 33 3 تحصیلات - - لیسانس 90 5/7 31 وع فعالیت - - شا£ل 13 1/ 330 5 نسبت پاسzگو با سرپرست - - فرزند 11 37/9 3 7 ارزش زیست محیطی - بینر بینر 55 7/9 350 8 انگیزه فرهنگی - کم و بیش کم و بیش 175 50 350 9 انگیزه تفریحی - کم و بیش کم و بیش 9 5/ 350 10 تصور فرهنگی - کم کم و بیش 133 38 350 11 تصور تفریحی - کم و کم و بیش 31 350 شاخهای مرکزی فاوان ردی¦ متغیر میانگین میانه نما ری کل گزینه فراوانی درصد بیش 1 سرمایه فرهنگی - کم کم 138 39/ 350 13 دانش زیست محیطی - کم کم 17 9/1 350 رفتار زیست محیطی گردشگران کم کم 58 73/7 350 علاوه براین طبق میانگین نمرات (داده های جدول ضمیمه ) از بین منابع معدنی و طبیعی درنظر گرفته شده نیز پاسخگویان اهمیت اقتصادی بیشتر را برای منابع نفت (با میانگین ٨/٣٧ ) و گاز (٨/٢) قائل هستند تا منابعی مثل جنگل ، آب ، تالاب ها و غیره .
نتایج حاضر نشان میدهد تبیین ذهنی منتج از ذهنیت اجتماعی گردشگران از منظر سازه گرایانه ، درباره انگیزه های سفر، ارزش ها و تصور افراد از مقصد در مقایسه با عوامل موقعیتی و اجتماعی هم چون درک منافع زیست محیطی قدرت تبیین کنندگی بیشتری در رفتارهای زیست محیطی خاص افراد داشته اند."