چکیده:
کتاب به سوی جوامع داناییمحور، ترجمة گزارش جهانی یونسکو به سال 2005 است که آن را آقایان علی حسین قاسمی و سیروس آزادی ترجمه و سازمان «سمت» به عنوان منبع اصلی دروسِ «جغرافیای سیاسی اطلاعات» (مقطع دکترا) و نیز «جهانی شدن و جامعة اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و دانش، اینترنت و شبکههای اطلاعاتی» (مقطع کارشناسی ارشد) برای رشتة کتابداری و اطلاعرسانی، منتشر کرده است. این کتاب با توصیفی از اوضاع جهان در ارتباطات علمی و فنّاورانه و برشمردن ضعفهای جهان توسعهنیافته در این زمینه راهکارهایی برای توسعة علمی جهان سوم ارائه کرده است؛ اما دانشگاه مورد نظرِ این کتاب، دانشگاهی کاملاً مادی است که مباحث فلسفی و الهیاتی در آن جایی ندارد. نقد هژمونیک این کتاب نشان میدهد که توصیههای آن نهتنها چارة معضلِ توسعهنیافتگیِ علمیِ جهان سوم نیست، بلکه خود به تثبیت سلطة قطبهای علمی شمال و جهان ثروتمند اطلاعاتی منجر میشود و بر عمق شکاف اطلاعاتی میافزاید. پیشنهاد این جستار برای کشورهای اسلامی، روی آوردن به اسلامیسازی بنیادهای پارادایمی علوم و معارف در تحقیقات توصیفی و همبستگی، تمرکز بر تولید نظریههای هنجاری و نیز الهام از الهیاتِ رهاییبخش با رهیافت اسلامی است که هر سه پیشنهاد، در واقع سه ضلع اصلیِ اسلامیسازی علم و معرفت دانشگاهی است.
The book Be suy-e javameꞌ-e Danaꞌi-Mehvar (Towards Knowledge-based Societies) translated by Ali Hoseyn Qasemi and Sirus azadi from UNESCO World Report (2005), published by SAMT is used as main resource for doctoral course as Political Information Geography, and Globalization and Information Society, knowledge and Information management, and Internet and Information Network in mastersꞌ courses. While describing the condition of world in scientific and technological communication and listing the weaknesses of the underdeveloped countries in this respect, this report has provided solutions to develop the science of Third World countries. The universities mentioned in this report is considered as materialistic one in which there is no room for philosophical or theological discussions. The hegemonic critique of the book indicates that not only its recommendations fails to resolve the scientific problems faced by the Third World countries, but also they stabilize the dominance of the information-rich countries located in the northern hemisphere; accordingly, the information gaps are increased. This paper suggests that Islamic countries Islamize paradigmatic foundations of sciences and knowledge in descriptive and correlational researches, focus on the production of normative theories, and pay attention to liberation theology with an Islamic approach. All of these three suggestions are in fact the three main sides of the Islamization of the academic sciences and knowledge
خلاصه ماشینی:
نقد پارادایمی و هژمونیک گزارش اجلاس ٢٠٠٥ یونسکو با تأکید بر نقش دانشگاه 1 مصطفی همدانی (دریافت : ٩٧/٥/١١ ـ پذیرش : ٩٨/٥/٧) چکیده کتاب به سوی جوامع داناییمحور، ترجمۀ گزارش جهانی یونسکو به سال ٢٠٠٥ است که آن را آقایان علی حسین قاسمی و سیروس آزادی ترجمه و سازمان «سمت » به عنوان منبع اصلی دروسِ «جغرافیـای سیاسی اطلاعات » (مقطع دکترا) و نیز «جهانی شدن و جامعۀ اطلاعـاتی، مـدیریت اطلاعـات و دانـش ، اینترنت و شبکه های اطلاعاتی» (مقطع کارشناسی ارشد) برای رشتۀ کتابداری و اطـلاع رسـانی، منتشـر کرده است .
این گزارش در پی ارائۀ راهکارهایی برای مشـارکت جوامـع توسـعه نیافتـه در جوامـع دانشی است و تکامل یا تحول جوامع اطلاعاتی به سوی جوامع دانش محور را بررسی کـرده و آموزش مادام العمر، آیندة آموزش عالی، امنیـت انسـانی در جوامـع دانـش محـور، دانـش محلی و بومی و تنوع زبانی و چگونگی مشارکت در جوامع دانش محور را به تفصیل شـرح داده است ؛ این گزارش ادعا دارد که میتواند دانش ، ابزار، صـنعت و فّنـاوری را انسـانی یـا انسانیتر کنـد؛ از ایـن رو، ضـمن معرفـی جوامـع دانـاییمحـور و بیـان فوایـد و امتیـازات و راه های رسیدن به آن و بازتاباندن پس رفت و عقب ماندگی ملـل در حـال رشـد از وضـعیت جهان جدید که دانشی شده است ، بر همکاری بیشـتر قطـب هـای علمـی شـمال و جنـوب و ممانعت از استثمار اطلاعاتی جنوب تأکید و به جوامع دانشی هم گوشزد میکنـد کـه بـرای 1.