چکیده:
هدف پژوهش حاضر بازنمایی گونههای تعامل آموزشی در برنامۀ درسی دانشگاهی و تعیین گونۀ غالب آن از دیدگاه دانشجویان است. روش این تحقیق آمیخته (کیفی و کمّی) است، که در بخش کیفی از روش پدیدارنگاری و در بخش کمّی از روش توصیفی - پیمایشی استفاده شده است. مشارکتکنندگان در بخش کیفی پانزده نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران بودند که به صورت نمونهگیری هدفمند تا رسیدن به مرحلۀ اشباع نظری مصاحبة نیمهسازمانیافته با آنان صورت گرفت. در بخش کمّی نیز جامعۀآماری شامل همۀ دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی سال 1398 بود، که حجم نمونه با استفاده از روش در دسترس183 نفر تعیین شد. ابزار در بخش کمّی پرسشنامۀ محققساخته بر مبنای مقولههای استخراج شده در بخش کیفی پژوهش بود. به منظور تجزیهوتحلیل دادهها در بخش کیفی از روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی کلایزی برای جمعآوری دادهها و نیز در بخش کمّی نیز از آزمون کلموگروف اسمیرنف و تی تک نمونهای استفاده شد. نتایج بخش کیفی بیانگر استخراج ششگونة تعامل در برنامۀ درسی شامل: تعامل از گونۀ استاد - استاد، استاد - دانشجو، استاد - محتوا، دانشجو - دانشجو، دانشجو - محتوا و محتوا - محتوا بود. همچنین یافتهها در بخش کمّی نشان داد که از دیدگاه دانشجویان وضعیتگونۀ تعامل استاد - استاد، استاد - دانشجو، و دانشجو - دانشجو پایین است، ولی گونۀ تعامل استاد - محتوا، دانشجو - محتوا و محتوا - محتوا در وضعیتی بالاتر از حد متوسط قرار دارد.
The aim of the present study was to represent the types of educational interaction in the curriculum and to determine the dominant type based on mixed approach. The method of this research is mixed (qualitative and quantitative), which has been used in the qualitative part by the phenomenological method and in the quantitative part by the descriptive-survey method. Participants in the qualitative section were fifteen graduate students from the University of Tehran who were interviewed in a targeted sample until the theoretical saturation stage was reached. In the quantitative section, the statistical population included all students of the university in the postgraduate course in 1397. The content and formal validity of the questionnaire was calculated using the collective opinion of experts and the validity of the questionnaire was calculated using Cronbach's alpha coefficient of 0.82. In order to analyze the data in the qualitative section, the descriptive cluster phenomenological research method was used to collect the data. In a small part, the Kolmogorov-Smirnov test and the T-single sample were used. The results of the qualitative section showed the extraction of six types of interaction in the curriculum, including: interaction of teacher-professor, professor-student, professor-content, student-student, student-content and content-content. The findings also showed in a small section that from the students' point of view, the situation of the teacher-professor interaction type, the teacher-student interaction, and the student-student interaction type is low. But the type of teacher-content interaction, student-content and content-content interaction is in a higher than average state.
خلاصه ماشینی:
سؤال های پژوهش سؤال اول : ابعاد و اجزاءِ گونه های تعامل آموزشی در برنامۀ درسی دانشگاهی کدام اند؟ سؤال های فرعی: وضعیت هر کدام از ابعاد و اجـزاءِ گونـه هـای تعامـل آموزشـی در برنامۀ درسی دانشگاهی چگونه است ؟ پیشینۀ پژوهش در ارتباط با این پژوهش ، تحقیقاتی در داخل و خارج صورت گرفتـه اسـت کـه در زیـر بـه آن ها اشاره میگردد: - ابراهیم زاده و همکارانش (١٣٩٦) در پژوهشـی بـا هـدف بررسـی انـواع تعامـل در محیط های یادگیری الکترونیکی با کیفیت یادگیری در پردیس هـای مجـازی بـه ایـن نتیجـه رسیدند که میان انواع تعامل (یادگیرنده - یاددهنـده ، یادگیرنـده - یادگیرنـده ، یادگیرنـده - محتوا، یاددهنده - یاددهنـده ، یاددهنـده - محتـوا، محتـوا - محتـوا) بـا کیفیـت یـادگیری در پردیس های مجـازی، رابطـۀ معنـادار و مسـتقیم وجـود دارد.
سؤال فرعی سوم : وضعیت گونۀ تعامل استاد - محتوا در بین دانشجویان چگونه است ؟ جدول ٥ آزمون تی برای تعامل استاد ـ دانشجو میانگین میانگین انحراف درجۀ سطح سطح نام متغیر t نظری واقعی معیار آزادی معناداری خطا استاد ـ محتوا ٣ ٤/٠٨ ٤/١٤ ١٨٢ ٢١/٤٩- ٠ ٠/٠٥ با توجه به جدول ٥ و با تأکید بـر میـزان t بـه دسـت آمـده (٢١/٤٩-) کـه در سـطح خطای ٠/٠٥ معنـادار اسـت ، بنـابراین بـین میـانگین واقعـی (٤/٠٨) و میـانگین نظـری طیـف لیکرت (٣) تفاوت معنـاداری وجـود دارد.