چکیده:
نگارش دانشگاهی یکی از سیاقهای زبان علم است که میتواند انواع مختلفی داشته باشد: کتاب درسی، مقالات پژوهشی، پایاننامههای دانشگاهی و ... . هدف مقالۀ حاضر مقایسۀ ساختار زبانی در سیاق مقالات علمی پژوهشی در رشتههای علوم انسانی و علوم پایه است. بدین منظور، سی چکیده از مقالۀ علمی پژوهشی رشتههای روانشناسی، زبانشناسی و جامعهشناسی (در مجموع 90 چکیده) بررسی و ساختار بندهای مرکب آنها با سی چکیده از مقالههای پژوهشی رشتههای فیزیک، شیمی و زیستشناسی (در مجموع 90 چکیده) مقایسه شد. رویکرد مورد استفاده در مقالۀ حاضر، دستور نقشگرای نظاممند هلیدی است و بندهای مرکب از این منظر تحلیل شدند. روش پژوهش حاضر، کمّی است. دادههای پژوهش با استفاده از نرمافزار SPSS تحلیل شده است. برای تحلیل دادهها از روش اماری آنوا (ANOVA) و برای نرمال بودن دادهها از آزمون کولمرگروف اسمیرنوف استفاده شد. یافتهها حاکی از آن است که گروه علوم انسانی بیش از گروه علوم پایه از بندهای مرکب استفاده کرده است. در میان گروه علوم انسانی هم، به ترتیب گروه جامعهشناسی بیش از زبانشناسی و گروه زبانشناسی بیش از روانشناسی از بندهای مرکب در نگارش خود بهره برده است. در گروه علوم پایه هم گروه زیستشناسی بیش از دو گروه دیگر بندهای مرکب را در نگارش خود به کار برده است، اما در کل این تفاوت در خود گروهها معنادار نبود. تفاوت توزیع بندهای مرکب در دو گروه را میتوان در نگاه کلی به تفاوتهای سبکی هر کدام از آنها نسبت داد. از سوی دیگر، نگارش دانشگاهی در رشتههای علوم انسانی بیشتر موضوع درک و انسجام متن و گفتمان را لحاظ میکند تا رشتههای علوم پایه. و در نهایت، رشتههای علوم انسانی تمایل بیشتری به استفاده از ابزارهای استدلال منطقی در نگارش خود دارند تا رشتههای علوم پایه.
Academic writing is one of the science language register that has different types,
including textbooks, research articles, academic thesis, etc. The goal of this article is
to compare the linguistic structures of research articles in the humanities and basic
sciences. In doing so, we investigate abstracts of 30 articles in psychology,
linguistics, and sociology (overall 90 abstracts) , and 30 article’s abstracts of physics,
biology and chemistry (overall 90 abstracts). Then we compere the structure of their
complex clause from the perspective of systemic functional linguistics theorized by
M. A. K. Halliday. Our research method is quantitative, and the data has recorded
and calculated statistically by SPSS. In order to analyze the data, we used ANOVA,
and to investigate the normality of data we used Kolmogorov-Smirnov test. Findings
show that the use of complex clauses in the humanities articles was more than the
same use in basic sciences' articles. Complex clauses, within the humanities, were
mostly used in sociology than linguistics, and in linguistics more than psychology.
Within sciences, complex clauses were used in biology articles more than physics
and chemistry, but this difference was not significant. On the one hand, the
difference in distribution of complex clauses in the humanities and science can be
attributed to stylistic variety of them. On the other hand, academic writing in the
humanities pays more attention to text comprehension and cohesion than science.
Finally, according to findings, it seems that the humanities tend to use logical
argumentation devices in writing more than science.
خلاصه ماشینی:
پیچیدگی دستوری در زبان علم : مقایسۀ بندهای مرکب در مقالات علمی پژوهشی رشتۀ علوم انسانی و علوم پایه ؛ رویکردی نقش گرا 4 محسن نوبخت چکیده نگارش دانشگاهی یکی از سیاقهای زبان علم است که میتواند انواع مختلفی داشته باشد: کتاب درسـی ، مقـالات پژوهشی، پایان نامه های دانشگاهی و ...
com) (دریافت ٢٣ /١٤٠١/٠٦ ـ پذیرش : ١٤٠٢/٠٦/٣٠) 199 Grammatical complexity in the language of science: A comparison of complex clauses in research articles in the humanities and basic sciences, a functional approach Mohsen Nobakht 5 PhD in General linguistics Abstract Academic writing is one of the science language register that has different types, including textbooks, research articles, academic thesis, etc.
بـه هـرروی، تفـاوت هـای زبـانی ایـن مـتن هـا فراتـر از محتـوای واژگـانی مـیتوانـد «ضمیرهای شخصی » و یا استفاده از عباراتی مانند «منازعه / پای مـی فشـارند» بـرای توصـیف نقش مهم بلاغی در گزیدة فلسفه را هم دربرگیرد؛ در این زمینه در متـون زیسـت شناسـی بـا عباراتی دیگر برای اقنـاع خواننـده برمـی خـوریم کـه در تقابـل بـا متـون علـوم انسـانی قـرار میگیـرد، عبـاراتی ماننـد «تعیـین دقیـق جـرم مـواد»، «شـناخت مکانیسـم هـا ...
او ابتـدا طبقه بندی انواع بندهای مرکب در ساخت آغـازگری -پایـانبخشـی متـون علمـی بـه دسـت مـی دهـد و بـا توصـیف و تحلیـل بنـدهای مرکـب همپایـه ، ناهمپایـه (پایـه -پیـرو)، ناهمپایـه (پیرو-پایه )، و همپایه -ناهمپایه مشخص میکند کـه ایـن بنـدها درمجمـوع بـیش از بنـدهای ساده در کل پیکره کاربرد داشته اند.