چکیده:
عدم قطعیت ها و ریسک های ناشی از پیچیدگی محیطی، بسیاری از مفروضات و مبانی روش انجام پروژه های بزرگ صنعت احداث را زیرسوال برده و از کارایی و اثربخشی آنها میکاهد. در ادبیات موضـوع بـه انتخـا روش مناسب انجام پروژه ها در شرایط پیچیده پرداخته نشده است و پژوهش های موجود نیز، بر مبنـای نظـم اول مـدیریت پـروژه کـه پیچیـدگ محیطـی را در سـطح متعـارف مـیبینـد، ارائـه شـده اسـت . بـر مبنـا چارچوب های فکری ٢ جدید مدیریتی و علمی، مانند نظم دوم مـدیریت پـروژه ، ضـروری اسـت بـا درک و نگاهی جدید از محیط ، در راهکارها و مدل های موجود، بازنگریهای لازم به عمل آورد. هدف اصلی این مقاله ، پیشنهاد روش طرح و ساخت مناسب انجام پروژه های صنعت احداث است که در شرایط پیچیده محیطی (که عدم قطعیت بالا از پیامدهای آن است ) برنامه ریزی و اجرا میشـوند. این مقاله نشان میدهد که در شرایط پیچیده همراه با عدم قطعیت بـالا، روش انجـام طـرح و سـاخت
متداول ١ با انتقال حداکثری ریسک ها به پیمانکار، پاسخ گوی انجام پروژه های بزرگ صنعتی نبوده و باید با اصلاح مبانی و به کارگیری سازوکارهای نوآورانه ، آن را بهبود بخشید. اساس و مبنای روش طـرح و ساخت پیشنهادی این مقاله ، افزایش انعطاف پذیری و تسهیم ریسک بین ارکان میباشد. در این مقاله از روش پژوهش کیفی با استراتژی نظریه پردازی داده بنیاد (نوع ظهوریابنده گلیزر) بـرای شناسـایی عـدم قطعیت ها، ریسک ها و سازوکارهای پیشنهادی استفاده شده است
خلاصه ماشینی:
"وابستگی به محیط و رقابت بر سر منابع جدول ٣ انواع ریسک های شناسایی و طبقه بندی شده در ادبیات موضوع نام پژوهشگران انواع ریسک ترشری در سال [16 ] 2004 خارجی (شامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فنی، حقوقی و مقرراتی و زیست محیطی بر مبنای آنالیز پستله ١)، بهره برداری (شامل تحویل ، نقص در محصول ، تحویل پـروژه ، ظرفیـت و قابلیت ، منابع ، ارتباطات ، بهره برداری، اعتبار، توانایی مدیریت ریسک ، حاکمیت ، خطا در شناسایی فرصت ها و تهدیدات ، امنیت ) و تغییرات (شامل تغییر برنامه ها، پروژه های جدیـد، سیاسـت هـای جدید) میلر و لسارد در سال ٢٠٠١ [ ٦] ١- بازار (تقاضا، تأمین مالی و تدارکات )، ٢- اتمام (فنی، ساخت و بهره بـرداری) و ٣- سـازمانی (مقررات ، کشوری) زو و همکاران در سال ٢٠٠٧ [ ١٧] شناسایی و ارائه ٥٣ ریسک پروژه های صنعت ساخت کشور چین و ارائه ٢٥ ریسک کلیدی از بین آنها شن و همکاران در سال ٢٠٠١ [ ١٨] ١- فنی،٢- مدیریتی،٣- بازار، ٤- حقوقی، ٥- مالی و ٦- سیاسی وایدمن در سال [19 ] 1992 ١- ریسک های غیر قابل پیش بینی خارجی (شامل قوانین ، بلایای طبیعـی و تـأثیرات جـانبی)، ٢- ریسک های قابل پیش بینی خارجی (شـامل ریسـک بـازار، عملیـات ، تـأثیرات محیطـی، تـأثیرات اجتماعی، تغییرات نرخ ارز، تورم )، ٣- ریسک های غیر فنی داخلی (شامل ریسک های مـدیریت ، زمان بندی، هزینه ، جریان نقدینگی)، ٤- ریسک های فنی (مانند ریسک های تغییـر در تکنولـوژی عملکرد و طراحی) و ٥- ریسک های حقوقی (شامل لیسانس ، حق مالکیت فکری، قراردادی، قوه قهریه ٢) 1.
در بین این عدم قطعیت ها، موارد چهارگانه زیر، مرتبط بـا موضـوع این مقاله میباشد که در روش پیشنهادی انجام پروژه طرح و ساخت مناسب این شرایط ، بایـد برای کاهش احتمال و آثار و مصادیق آنها، راهکارهای لازم ارائه شود: ١ تأمین و تدارکات ٢- مدیریت و برنامه ریزی ٣- طراحی و مهندسی ٤- اثربخشی قرارداد ٢."