چکیده:
ضرورت توجه به کیفیت آموزش عالی از اهمیت ویژهای برخوردار است و تضمین آن به عنوان یکی از
مسائل مهم در مدیریت آموزش عالی به حساب میآید. در این راستاء اغلب نظامهای آموزش عالی در
هدفهای اعلامشده خود ادعا دارند که در صدد رسیدن به بهترین کیفیتی هستند که از آنان انتظار میرود. اما
آیا رویهها و ساز و کارهای مورد اعمال در مسسات آموزش عالی» کیفیت مطلوب را محقق و آن را تضمین
میکند؟ پاسخ این سوال مستلزم انجام ممیزی است. ممیزی یکی از روشهای رایج تضمین کیفیت است که
در نظامهای دانشگاهی برای پاسخ به سوال مذکور مورد استفاده قرار میگیرد ولی متاسفانه در نظام آموزش
عالی ایران هنوز در خصوص آن اقدامی صورت نگرفته است؛ بنابراین» پیش از هرگونه اقدام در خصوص
طراحی و استقرار الگویی برای ممیزی در دانشگاههای کشور ضرورت مطالعه تطبیقی نظامهای ممیزی
کیفیت آموزش عالی کشورهای پیشگام در این حوزه احساس میشود. در این راستاء تحقیقی با هدف بررسی
و تحلیل مفهوم» معیارها و فرایند ممیزی در کشورهای جهان (شامل ۱۵ کشور صاحب تجریه در خصوص
ممیزی) و با استفاده از روش بررسی تطبیقی بر اساس مولفههای تعیین شده انجام و مقالة حاضر در راستای
انتشار نتایج آن تدوین شده است.
خلاصه ماشینی:
International Network of Quality Assurance Agencies in Higher Education(INQAAHE) مؤسسات آموزش عالی یابخشی از آن (برای مثال دانشکده ها) اسـت .
organe d accreditation et d assurance qualite des hautes ecoles suisses( Swiss Center of Accreditation and Quality Assurance in Higher Education (OAQ)) کیفیت طراحی شده برای ارزیابی سیستم تضمین درونی کیفیت دانشگاه های دولتی پرداختـه است .
The Agency for Higher Education Quality Assurance and Career Development (AKKORK) آفریقای جنوبی کمیتـه کیفیـت آمـوزش عـالی ١مسـئولیت هـای تـرویج تضـمین کیفیـت در آمـوزش عالی ،ممیزی ساز و کارهای تضمین کیفیـت مؤسسـات آمـوزش عـالی و معتبرشـناختن برنامه های آموزش عالی را برعهده دارد (بوتـا و همکـاران ،٢٠٠٨).
1. Higher Education Quality Committee(HEQC) جامعۀآماری پژوهش مذکور شامل نظام های ممیزی و تضمین کیفیت آموزش عالی کشورهای دارای تجربـه در ایـن حـوزه (١٥ کشـور انگلسـتان ، سـوئد، فنلانـد، نـروژ، دانمارک ، اتریش ، سوئیس ، آلمان ، اسپانیا، استرالیا، نیوزیلند، هنگ کنگ ، عمان ، روسـیه و آفریقای جنوبی ) بر اساس اسناد و مدارک مورد بررسی از شـبکه بـین المللـی نهادهـای تضمین کیفیت ١ و شبکۀاروپایی تضمین کیفیت ٢است .
European Association for Quality Assurance in Higher Education (ENQA) (به تصویر صفحه مراجعه شود) به عبارت دیگر،تحلیل مقایسه ای مفهوم شناسی ممیزی در کشـورهای مـورد مطالعـه حاکی از این وجه اشتراک در تعاریف است که ممیزی را الگو، روش یا فراینـدی بـرای بررسی ، ارزیابی یا بازنگری در امر مدیریت یا تضـمین کیفیـت مؤسسـه از سـوی ممیزانـی خارج از مؤسسه مورد ممیزی (هیئت ممیزان ) و ارائـۀ نتـایج آن در قالـب گـزارش ممیـزی معرفی می کنند.