چکیده:
گسترش بیماری کرونا ( یا کووید ۱۹) صنعت گردشگری را بیش از هر صنعت دیگری متأثر کرده است؛ بسته شدن مرزهای خارجی، محدودیتهای سفر داخلی، لغو پروازها، و تعطیلی اماکن اقامتی و توریستی جملگی به آسیبهای فراوانی در صنعت گردشگری منجر شدهاند. تداوم این روند، تاکنون، میزان رقابتپذیری اکثر کشورهای جهان برای کسب منابع و مزایای بیشتر از سفر و گردشگری را به کمترین سطح خود رسانده است. در این راستا، سعی مقالة حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل ساختاری، محرکهای مؤثر بر وضعیت آیندة رقابتپذیری گردشگری کشور ایران را برای دوران پساکرونا بازشناسی و خوشهبندی کند. دادههای نظری به روش اسنادی و دادههای تجربی به روش میدانی(مصاحبه، پنل خبرگان و پرسشنامه اثرات متقاطع) تهیه شدهاست. جامعة آماری این پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصین دانشگاهی، با تکنیک دلفی و با روش نمونهگیری قضاوتی یا هدفمند، بود. 41 محرک در 4 بعد توانمندسازی محیطی، آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری، آمادگی زیرساختی، و توانمندسازی منابع طبیعی و فرهنگی با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزار MICMAC پردازش شدند. یافتههای این پژوهش نشانگر این بود که نظام خوشهبندی محرکها حاکی از تمرکز آنها در خوشة پیشبرنده های دوگانه است. همچنین از بین 41 محرک رقابتپذیری گردشگری برای دوران پساکرونا، محرکهای تقویت تورهای مسافرتی برای جذب گردشگر(آمادگی زیرساختی)، انتخاب ایران به دلیل تجربة قبلی (آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری) و آمادگی جهش سفر و میزبانی شایسته از گردشگران (آمادگی زیرساختی) به ترتیب با میزان تأثیرگذاری مستقیم 385، 364 و 361 در جایگاه اول تا سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج بهدستآمده میتوان نتیجهگیری کرد که جنس 10 محرک شناساییشدة اولیه با تأثیرگذاری مستقیم بالا از نوع آمادگی زیرساختی است.
The spread of Coronavirus disease (Covid-19) has affected the tourism industry more than any other industry; the closure of foreign borders, domestic travel restrictions, the cancellation of flights, and the closure of accommodation and tourist sites have all caused severe consequences in the tourism industry. Continuation of this trend has reduced the level of competitiveness of most countries in the world to obtain more resources and benefits from travel and tourism thus far. In this regard, this article was to recognize and cluster the stimuli affecting the future competitiveness of tourism in Iran for the post-COVID era by using structural analysis. Theoretical data were collected using desk research, and experimental data by field method (interview, panel of experts, and cross-cutting questionnaire). The statistical population of this study was 20 experts and academic experts, using the Delphi technique and judgmental or purposeful sampling method. 41 stimuli in 4 dimensions of environmental empowerment, the readiness of conditions and legal framework of tourism, infrastructural readiness, and empowerment of natural and cultural resources are processed by structural interaction analysis method in MICMAC software. The findings of this study indicated that the stimuli clustering system indicates their concentration in the dual propulsion cluster. Also, among the 41 tourism competitiveness stimulus for the post-COVID era, the stimulus of boosting travel tours to attract tourists (infrastructural readiness), the choice of Iran due to previous experience (readiness of conditions and legal framework of tourism), and travel leap readiness and decent hosting of tourists (infrastructural readiness) are ranked first to third with 385, 364 and 361 direct impact, respectively. According to the obtained results, it can be concluded that the type of 10 initially identified stimuli with high direct impact is of the type of infrastructural readiness.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، سعی مقالۀ حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل ساختاری، محرکهای مؤثر بر وضعیت آیندة رقابت پذیری گردشگری کشور ایران را برای دوران پساکرونا بازشناسی و خوشه بندی کند.
همچنین از بین ٤١ محرک رقابت پذیری گردشگری برای دوران پساکرونا، محرکهای تقویت تورهای مسافرتی برای جذب گردشگر(آمادگی زیرساختی)، انتخاب ایران به دلیل تجربۀ قبلی (آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری) و آمادگی جهش سفر و میزبانی شایسته از گردشگران (آمادگی زیرساختی) به ترتیب با میزان تأثیرگذاری مستقیم ٣٨٥، ٣٦٤ و ٣٦١ در جایگاه اول تا سوم قرار گرفتند.
در این راستا، بررسی پیشینۀ ادبیات تجربی نشان از آن دارد که این پژوهش ها جامع نبوده و بیشتر تلاشها برای سنجش تأثیرات اقتصادی ١٩-COVID بر بدنۀ صنعت گردشگری در سطح بافت ملی و جهانی بوده است (کاک ٥ و همکاران، ٢٠٢٠: ٢) که این مستلزم توسعه و پیشبرد دامنۀ پژوهش در بخش های مختلف گردشگری از جمله رقابت پذیری مقصدهای گردشگری برای دوران پسا بحران است .
Travel & Tourism Competitiveness Index استخراج و تکمیل محرکهای اولیه برای دوران پساکرونا از چارچوب مفهومی مدل مجمع جهانی اقتصاد استفاده شد.
جدول شماره (٢)، محرکهای اولیۀ شناساییشده برای رقابت پذیری گردشگری کشور ایران برای دوران پساکرونا را نشان میدهد؛ چارچوب کلی این محرکها از شاخص های رقابت پذیری سفر و گردشگری مجمع اقتصاد جهانی برگرفته شده است .
Impact of COVID-19 on the Travel and Tourism Industry, Technological Forecasting & Social Change (2020), doi: https://doi.