چکیده:
مقاله حاضر، پژوهشی علمی - تحلیلی است که به منظور تجزیه تحلیل و تـدوین اسـتراتژی نوآورانـه برنامه ریزی حفظ محیط زیست با رویکرد HSE و در قالب مطالعه موردی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه ) انجام گرفته است . در نخستین گام این پژوهش ، عوامل کلان و کلیـدی تاثیرگـذار بـر توسعه برنامه HSE تبیین و در گام بعدی عوامل استراتژیک موجود در هر زمینه با تعیین اهمیت نسبی و تعیین ارزش راهبردی آنها بر طبق الگوی پیاده سازی ماتریس های ارزیابی عوامل خارجی و داخلی، با استفاده از تکنیک دلفی و توسط پرسشنامه ای با سوال های بسته پاسخ (در طیف لیکرت با پنج درجـه ) مورد ارزیابی قرار گرفته است . به این ترتیب عوامل استراتژیک برون سازمانی و درون سازمانی رتبه بندی شده و مهم ترین فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوّت و ضعف هـای سـازمان ، در راسـتای توسـعه حفاظـت محیط زیست بر پایه HSE معرفی شده است . درنهایت نیز به کمک ابزار تعیین موقعیت اسـتراتژیک و تدوین استراتژی، راهبردهـایی در دو گـروه عمـده و خـا سـازمان منطقـه ویـژه اقتصـادی پـارس (عسلویه )، تدوین و ارائه شده است . از مجموع عملکرد عوامل استراتژیک نتیجه میشود کـه بـه طـور کلّی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، به لحـاظ اسـتراتژیک در موقعیـت غلبـه فرصـت هـا بـر تهدیدات و غلبه نقاط ضعف بر قوّت ها قرار دارد. از این رو میتوان با اجرای «استراتژیهای فرصت - ضعف »، از مزیت هایی نهفته در فرصت ها، در جهت جبران نقاط ضعف سازمان استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
در نخستین گام این پژوهش ، عوامل کلان و کلیـدی تأثیرگـذار بـر توسعۀ برنامه HSE تبیین و در گام بعدی عوامل استراتژیک موجود در هر زمینه با تعیین اهمیت نسبی و تعیین ارزش راهبردی آنها بر طبق الگوی پیاده سازی ماتریس های ارزیابی عوامل خارجی و داخلی، با استفاده از تکنیک دلفی و توسط پرسشنامه ای با سؤال های بسته پاسخ (در طیف لیکرت با پنج درجـه ) مورد ارزیابی قرار گرفته است .
با جمع بندی نتایج حاصل از ماتریس های ارزیابی عوامـل اسـتراتژیک داخلـی و خـارج ، موقعیت استراتژیک سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه ) در مسیر توسعۀ اسـتراتژیک حفاظت محیط زیست با رویکرد HSE، به گونه ای که در نمودار ٢ ارائه شـده اسـت ، تعیـین و اقدام استراتژیک متناسب با آنپیشنهاد میشود.
همان گونه که در این نمودار به تصویر در آمـده است ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه ) در مسیر توسعۀ استراتژیک حفاظت محیط زیست با رویکرد HSE، در «موقعیت شمارة ٣» یعنی وضعیت غلبۀ فرصـت هـا بـر تهدیـدات محیطی و در ضمن غلبۀ نقاط ضعف بر نقاط قوت سازمان ، قرار گرفته است .
از مجموع عملکرد عوامل استراتژیک ، این گونه استنباط میشود که بـه طـور کلـ سـازمان منطقه اقتصادی پتروشیمی و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به لحاظ اسـتراتژیک در موقعیـت غلبۀ فرصت ها بر تهدیدات و غلبۀ نقاط ضعف بر قوت ها قرار دارد.