چکیده:
از آنجاکه بنگاههای کوچک و متوسط صنعت فرش دستباف ایران با برند بینالمللی و جایگاه ملی، بهعنوان تنها محصولی است که با توان نیروی انسانی ماهر و هنرمند ایرانی و با استفاده از منابع بومی - ضمن پاسخگویی به تقاضای داخلی - مشتریان بسیاری را در جهان نیز ارضا میکند، بررسی عوامل کارآمد در موفقیت این بنگاهها و میزان تاثیر هریک از متغیرها میتواند برای سایر فعالان و ذینفعان بخش خصوصی و متولیان حوزه صنعت فرش مؤثر واقع شود. مطالعه حاضر پاسخ به این سوال استکه عوامل کارآمد استراتژیک و مهم در صادرات فرش چیست؟ محدوده جغرافیایی پژوهش شامل صادرکنندگان فرش دستباف کل کشور در طی سالهای 1380-1390 است. روششناسی آن از نوع علّی- ارتباطی و ابزار آن پرسشنامه است که برای بررسی روایی ابزار، از صاحبنظران و کارشناسان استفاده شد و نیز با انجام آزمون مقدماتی از طریق تکمیل 30 پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. ضرایب آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف بین 75/0 تا 84/0 بهدست آمد. جامعه آماری این تحقیق 124 نفر از صادرکنندگان فرش دستباف بودهاند که طی یک سال، بیش از یک میلیون دلار صادرات فرش دستباف داشتند. به علّت محدود بودن جامعه آماری (124=N) از روش سرشماری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین میزان صادرات بنگاههای تولیدی و بازرگانی صادراتی فرش دستباف 50/4 میلیون دلار است. متغیر وابسته تحقیق کارآمدی و موفقیت بنگاههای صادراتی فرش است که نمود آن دسترسی به فروش، سود و صادرات کالا است و متغیرهای مستقل شامل توانایی و ظرفیتها، نیازها (انگیزهها و محرکهای رشد)، منابع و فرصتها است. نتایج همبستگی حاکی از آن است که بین متغیرهای منابع و توانایی و ظرفیتها، با کارآمدی و موفقیت بنگاههای صادراتی فرش دستباف رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد و بهعنوان عوامل ناکارآمد محسوب میشود. بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن تاثیر متغیرهای منابع و توانایی و ظرفیتهای بنگاههای صادراتی فرش دستباف بر کارآمدی را نشان میدهد. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان دادند که متغیر منابع، امکان تبیین (015/0 - ) و متغیر توانایی و ظرفیتهای بنگاههای صادراتی فرش امکان تبیین 024/0 درصد از تغییرات متغیر این بنگاهها را دارند و نتایج همبستگی حاکی از آن است که بین این دو متغیر با کارآمدی بنگاههای صادراتی فرش دستباف رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
عوامل کارآمد در موفقیت بنگاه های صادراتی فرش 1 بهروز قاسمی 2* مهدی کاتب چکیده از آنجاکه بنگاه های کوچک و متوسط صنعت فرش دستباف ایران با برند بین المللی و جایگاه ملی، به عنوان تنها محصولی است که با توان نیروی انسانی ماهر و هنرمند ایرانی و با استفاده از منابع بومی - ضمن پاسخ گویی به تقاضای داخلی - مشتریان بسیاری را در جهان نیز ارضا میکند، بررسی عوامل کارآمد در موفقیت این بنگاه ها و میزان تاثیر هریک از متغیرها میتواند برای سایر فعالان و ذینفعان بخش خصوصی و متولیان حوزه صنعت فرش مؤثر واقع شود.
متغیر وابسته تحقیق کارآمدی و موفقیت بنگاه های صادراتی فرش است که نمود آن دسترسی به فروش ، سود و صادرات کالا است و متغیرهای مستقل شامل توانایی و ظرفیت ها، نیازها (انگیزه ها و محرکهای رشد)، منابع و فرصت ها است .
نتایج همبستگی حاکی از آن است که بین متغیرهای منابع و توانایی و ظرفیت ها، با کارآمدی و موفقیت بنگاه های صادراتی فرش دستباف رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد و به عنوان عوامل ناکارآمد محسوب میشود.
متغیر نیازها دارای بتای بیشتری (٠٤٣٦=β) نسبت به سایر متغیرهایی است که وارد رگرسیون شده اند در نتیجه سهم بیشتری در پیش بینی متغیر کارآمدی در موفقیت بنگاه های صادراتی فرش دارد بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن نشان میدهد که رابطه میان تواناییها و ظرفیت ها با کارآمدی بنگاه های صادراتی فرش آن ها (٠٠٥<P و ٠/٠٢٤ =r) و منابع بنگاه ها با کارآمدی بنگاه های صادراتی فرش آن ها (٠٠٥<P و ٠/٠١٥- =r) معنادار نیست ؛ بنابراین میتوان با اطمینان ٩٥ درصد، قضاوت کرد که بین متغیرهای مذکور و کارآمدی بنگاه هیچ گونه رابطه معناداری وجود ندارد (جدول ٦).