چکیده:
یکی از اهداف گردشگری اجتماع محور، ایجاد منافع برای جامعة محلّی است. با وجود این درکشورهای در حال توسعه، تحقق آن با مشکلاتی همراه بوده است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف تحلیل مؤلفههای توسعه گردشگری روستایی با رویکرد اجتماعمحور انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، روستائیان بالای 15 سال روستاهای هدف گردشگری شهرستانهای مریوان و سروآباد استان کردستان بود. بهمنظور تحلیل دادهها از آماره های توصیفی و استنباطی از جمله مقایسه میانگین و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافتههای تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد بهترتیب مؤلفههای «شمولگرایی و شبکهسازی افقی»، «توانمندسازی و تقویت زیرساختها»، «نوآوری باز و تقاضامحوری»، «حفظ اصالت محلی» و «انتفاع و مشارکت عادلانه» از مهمترین مؤلفههای توسعه گردشگری اجتماعمحور در نواحی روستایی بهشمار میرود. این مطالعه میتواند نقش عمدهای در ارائه بینش صحیح، در زمینه چگونگی ارتقاء مشارکت جوامع محلّی در صنعت گردشگری و انتفاع آنها داشته باشد.
One of the goals of community-based tourism is to create benefits for the local communities. However, in developing countries, its realization has been faced with problems. Thus, this study was conducted to analyze the components of community-based rural tourism development. The statistical population was the villagers over 15 years old in the villages with high potential for tourism in Marivan and Sarvabad Counties of Kurdistan province. To analyze the data, descriptive and inferential statistics including test of mean difference and exploratory factor analysis were used. The findings of exploratory factor analysis showed that "inclusiveness and horizontal networking", "empowerment and strengthening of infrastructures", "open and demand-oriented innovation", "preservation of local authenticity" and "fair participation and benefit" are among the most important components of rural community-based tourism development. This study can have a major role in providing right insights for promoting the contribution of local communities in the tourism industry.
خلاصه ماشینی:
این در حالی است که بنا بر شواهد، توسعه گردشگری در اغلب مناطق روستایی به صورت اجتماع محور شکل نمیگیرد و منافع و درآمدهای ناشی از توسعه گردشگری در اختیار بخش محدودی از جامعه محلی و گاهی در اختیار سرمایه گذاران بیرونی قرار میگیرد (٢٠٠٥ ,Sugiyarto &Gooroochurn ).
با وجود این مسئله ، تحقیقات تجربی انجام شده در زمینه گردشگری اجتماع محور در ایران ، مؤلفه های اثرگذار بر مشارکت و انتفاع جوامع محلی در توسعه گردشگری را بررسی و تبیین نکرده اند.
صفرآبادی و طبیعی (١٣٩٥)، طی تحقیقی که جامعه آماری آن ٤٠ نفر از مدیران شهری و ٣٤٠ نفر از گردشگران بوده ، با عنوان «توسعه گردشگری اجتماع محور با تأکید بر جنبه های قومی – محلی » به این نتیجه رسیده اند که فرهنگ سازی در خصوص توسعه گردشگری قومی می تواند پویایی و سرزندگی ، تلاش برای کسب درآمد بیشتر، حفظ ارزش افزوده فعالیت ها در منطقه و برای افراد بومی ، جلوگیری از مهاجرت و در نهایت ، رضایت بیشتر شهروندان را به دنبال داشته باشد.
در نهایت ، عامل پنجم با گویه های تقسیم عادلانه منابع بین آحاد روستاییان ، مشارکت عادلانه هر دو گروه روستاییان و نخبگان و در نظر گرفتن پتانسیل های فرهنگ محلی با مقدار ویژه ١/٢٨٥، با عنوان «انتفاع و مشارکت عادلانه » نام گذاری شد که این عامل نیز ٤/٩٤٢ درصد از واریانس الزامات توسعه گردشگری اجتماع محور را تبیین کرد.
آخرین مؤلفه استخراج شده با مقدار ویژه ١/٢٨ و تبیین واریانس ٤/٩٤ بر «انتفاع و مشارکت عادلانه »، به عنوان شرط تحقق رویکرد اجتماع محور در توسعه گردشگری روستایی تأکید دارد.