چکیده:
این مطالعه در قالب پژوهشی ترکیبی به منظور ارائه مدل توسعه اکوتوریسم در ایران اجرا گردیده است. در بخش کیفی به مصاحبه با خبرگان گردشگری اقدام و داده ها با روش تحلیل مضمون، تحلیل شد که به شناسایی 4 بعد اصلی و 19 استراتژی انجامید. در بخش کمی، با بکارگیری پرسشنامه به این ابعاد و استراتژی ها توسط خبرگان صنعت گردشگری کشور امتیاز داده شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش مجموعههای فازی مردد، گویای این است که مهمترین ابعاد توسعه اکوتوریسم به ترتیب عبارتند از ابعاد مدیریتی، توسعه زیرساختها، بازاریابی، و آموزش و توسعه منابع انسانی. یافته ها نشان داد انجام فعالیتهای بازاریابی برای افزایش سهم بازار (رسوخ در بازار)، تنوع بخشی به محصول اکوتوریسم (تنوع ناهمگون)، بهبود وضعیت راه های دسترسی به روستاهای هدف گردشگری و افزایش تاب آوری مقصدها در مقابل بلایای طبیعی به ترتیب مهمترین استراتژیهای توسعه اکوتوریسم در ایران محسوب میشوند.
This study uses a mixed research framework to propose a model of ecotourism development in Iran. In the qualitative part, practitioners and experts were interviewed to extract the elements of the model, and the data were analyzed through thematic analysis. Therefore, four dimensions and 19 were detected. In the quantitative part, the dimensions and strategies were arranged into a questionnaire and were ranked by Iranian tourism experts. The results of analysis through hesitant fuzzy sets method revealed that the most important ecotourism development dimensions in Iran were “Management,” “Infrastructure development,” “Marketing,” and “Training and developing human resources.” Also, the most critical ecotourism development strategies were “marketing activities for increasing market share in ecotourism,” “diversifying Iran’s ecotourism products,” “improving roads leading to target villages for tourism,” and “increasing resilience of destinations in the face of natural disasters”, respectively.
خلاصه ماشینی:
اگرچه در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران گردشگری و اکوتوریسم به عنوان یکی از ابزارهای اصلی رفع محدودیت ها و توسعه مناطق مختلف کشور در افق ١٤٠٤ ذکرشده است (یزدانی و همکاران ، ١٣٩٧)، اکوتوریسم در ایران صنعتی رهاشده است (موسوی و همکاران ، ١٣٩٦) و برنامه ریزی برای استفاده از قابلیت های آن هنوز در ابتدای راه قرار دارد 1 ecotourism (مخفی و همکاران ، ١٣٩١).
بررسی مطالعات انجام شده در ایران (سالاری و ارجمندی ، ١٣٨٨؛ دانش مهر و همکاران ، ١٣٩١؛ رضایان و همکاران ، ١٣٩٢؛ شمالی زاده و همکاران ، ١٣٩٤؛ شاطریان و همکاران ، ١٣٩٦؛ یزدانی و همکاران ، ١٣٩٧) نیز نشان می دهد بیشتر پژوهشگران ، توسعه اکوتوریسم را در شهرستان ها، استان ها و بخش هایی خاص دنبال نموده و ارائه مدلی فراگیر در سطح ملی به منظور توسعه اکوتوریسم در ایران ، کمتر موردتوجه قرارگرفته است .
انجام فعالیت های بازاریابی برای افزایش سهم بازار اکوتوریسم (رسوخ در بازار) به عنوان اولین استراتژی در این بعد مطرح گردیده و در سایر پژوهش ها نیز به عنوان یکی از راهکارهای توسعه گردشگری مطرح شده است (٢٠١٧ ,.