چکیده:
تاثیر آموزش روش ذهن آگاهی بر میزان علایم اختلال وسواس - اجبار در زنان شهر اصفهان
سجادیان ایلناز,نشاط دوست حمیدطاهر,مولوی حسین,معروفی محسن
این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش روش ذهن آگاهی بر میزان علایم اختلال وسواس - اجبار در بیماران سرپایی مراجعه کننده به مراکز خدمات روانشناختی و روانپزشکی شهر اصفهان اجرا گردید. بدین منظور تعداد 18 بیمار مبتلا به اختلال وسواس - اجبار که بر اساس مصاحبه بالینی توسط روانشناس بالینی و روانپزشک معرفی شده بودند و دارو مصرف می کردند، به روش تصادفی ساده از میان جامعه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 9 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پرسشنامه وسواس - اجبار مادزلی به عنوان پیش آزمون در مورد هر دو گروه اجرا شد. آزمودنی های گروه آزمایش به صورت فردی و به مدت شش جلسه در معرض برنامه درمانی آموزش روش ذهن آگاهی قرار گرفتند. این برنامه شامل توضیح ماهیت اختلال وسواس - اجبار و انواع آن، مراحل چهارگانه ذهن آگاهی و ارایه تکالیف خانگی با استفاده از روش ذهن آگاهی بود که از طریق کتابچه راهنمای محقق ساخته و با هدایت پژوهشگر به هر بیمار آموزش داده شد. در طول درمان علاوه بر جلسات حضوری هفتگی، بیماران از طریق تماس تلفنی با پژوهشگر در ارتباط بوده و به منظور برطرف نمودن مشکلات احتمالی در انجام تکالیف، راهنمایی های لازم را دریافت نمودند. آزمودنی های گروه کنترل فقط دارو دریافت کردند و هیچ نوع درمان روانشناختی بر آنها اعمال نشد. نتایج تحلیل کواریانس دال بر تاثیر آموزش روش ذهن آگاهی در بهبودی معنادار علایم کلی وسواس در مرحله پس آزمون و آزمون پیگیری بود (P<0.001). همچنین نتایج، حاکی از تاثیر این روش در بهبودی معنادار علایم شستشو، وارسی، کندی وسواسی، تردید وسواسی و نشخوار ذهنی در مرحله پس آزمون و آزمون پیگیری بود (P<0.05).
خلاصه ماشینی:
روش:جامعه،نمونه و روش نمونهگیری آزمودنیها جامعه آماری در این پژوهش،شامل کلیه زنان مراجعهکننده به کلینیکها و مراکز خدمات روانشناختی و روانپزشکی سطح شهر اصفهان بودند که در زمان اجرای پژوهش(بهمن 48)طی مصاحبه بالینی روانپزشکی و روانشناسی براسا متن تجدیدنظر شده چهارمین راهنمای تشخصیصی و آماری از سوی روانپزشک،یا روانشناس بالینی،مبتلا به اختلال وسواس-اجبار تشخیص داده شد بودند و دارو دریافت میکردند.
در اولین جلسه ضمن برقراری ارتباط و تفاهم،مصاحبه بالینی انجام شد و پس از اجرای پیش آزمون وسواس-اجبار مادزلی آزمودنیها با اهداف جلسات و ماهیت اختلال وسواس-اجبار آشنا شدن و کتابچه راهنمای درمانی(که توسط محقق براساس چهار مرحله ذهنآگاهی شوارتز تهیه شده بود)به همراه تکالیف خانگی،در ااختیار بیماران قرار گرفت.
Statistical Package in Social Science(SPSS) جدول 1:نتایج میانگین و انحراف معیار نمرات کل علائم اختلال وسواس-اجبار خرده ازمونهای وسواس شستشو، وسواس وارسی،کندی وسواسی،تردید وسواسی و نشخوار ذهنی در دو نگروه بعد از کنترل متغیر پیش آزمون در مرحله پسآزمون و پیگیری (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطوری که جدول(2)نشان میدهد تفاوت بین میانگینهای تعدیل شده علائم وسواس-اجبار پس از کنترل متغیر پیشآزمون در دو گروه آزمایش و کنترل معنادار است و میتوان نتیجه گرفت که آموزش روش ذهن آگاهی باعث کاهش معنادار نمرات کل وسواس-اجبار آزمودنیهای گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پسآزمون و پیگیری شده است.
علاوهبر این تأثیر آموزش ذهن آگاهی در زیر مقیاسهای شستشو،وارسی،کندی وسواسی،تردید وسواسی و نشخوار ذهنی مورد تأیید قرار گرفتند،بنابراین میتوان نتیجه گرفت که آموزش روش ذهن آگاهی باعث کاهش معنادار مرات وسواس شستشو،وارسی،کندی وسواسی،تردید وسواسی و نشخوار ذهنی آزمودنیهی گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پسآزمون شده است.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که آموزش روش ذهن آگاهی باعث کاهش معنادار نمرات وسواس شستشو،وارسی،کندی وسواسی،تردید وسواسی و نشخوار ذهنی آزمودنیهای گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پیگیری شده است.