چکیده:
توان پیش بینی هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش
لعلی فاز احمد,عسکری عباس علی
پژوهش حاضر به منظور بررسی توان پیش بینی تعامل هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش انجام گرفته است. فرض اساسی این پژوهش مبتنی بر تاثیرگذاری تعامل مولفه های هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی (رتبه تولد، حجم خانواده، تحصیلات والدین و پایگاه اقتصادی - اجتماعی) بر چگونگی پیشرفت تحصیلی است. نمونه پژوهش عبارتند از 60 دانش آموز تیزهوش دختر شهر مشهد که به شیوه تصادفی انتخاب گردیدند. پرسشنامه هوش هیجانی بار - ان (1997) و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی، ابزار مورد استفاده در این پژوهش را تشکیل می دادند. روش پژوهش از نوع همبستگی است. نتایج بدست آمده حاکی از عدم رابطه بین هوش هیجانی کل و پیشرفت تحصیلی، و وجود رابطه معنی دار مثبت طبقه سازگاری (از بین پنج طبقه هوش هیجانی)، مولفه های حل مساله، و واقعیت آزمایی (از بین پانزده مولفه هوش هیجانی)، با پیشرفت تحصیلی (p<0.05) است. همچنین تحلیل رگرسیون پسرونده (Backward) تعامل 15 مولفه هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی، نشان دهنده توان پیش بینی (r=0.735، r2=0.541، P<0.05) در پیشرفت تحصیلی است. تحلیل نهایی رگرسیون، توان پیش بینی کنندگی متغیرهای رتبه تولد، حل مساله، واقعیت آزمایی و تحمل فشار را معنی دار (r=0.591، r2=0.35، P<0.01) می داند. بررسی رابطه رتبه تولد (p<0.01) و حجم خانواده (p<0.05) با پیشرفت تحصیلی نیز رابطه معنی دار مستقیم را نشان می دهد. نتایج در ارتباط با یافته های پیشین به بحث گذاشته شده است.
خلاصه ماشینی:
فرض اساسی این پژوهش مبتنیبر تأثیرگذاری تعامل مولفههای هوش هیجانی و متغیرهای جمعیتشناختی(رتبه تولد،حجم خانواده،تحصیلات والدین و پایگاه اقتصادی-اجتماعی)بر چگونگی پیشرفت تحصیلی است.
Backward یافتهها سوال اول:آیا بین میزان هوش هیجانی دانشآموزان تیزهوش و عملکرد تحصیلی آنان رابطه وجود دارد؟ در پاسخ به سوال او پژوهش مبنیبر تاثیر هوش هیجانی و مولفههای آن بر عملکرد تحصیلی،نتایج ضریب همبستگی پیرسون در جدول شماره 1،نشان داده شده است.
جدول شماره 1:همبستگی بین هوش هیجانی کل،پنج طبقه،مولفههای آن و پیشرفت تحصیلی (به تصویر صفحه مراجعه شود) سوال دوم:آیا تعامل بین مولفههای هوش هیجانی و متغیرهای جمعیتشناختی میتواند پیشرفت تحصیلی دانشآموزان تیزهوش را پیشبینی کند؟ به منظور بررسی سوال دوم،از روش تحلیل رگرسیون،مدل پسرونده استفاده گردید که نتایج آن در جدول شماره 2 آمده است.
براساس یافتههای مربوط به مرحله بیستم تحلی رگرسیون پسرونده،از بین مولفههای هوش هیجانی و متغیرهای جمعیتشناختی؛فقط مولفههای حل مساله،واقعیت آزمایی و تحمل فشار روانی،و متغیر رتبه تولد،مهمترین متغیرهای پیشبین پیشرفت تحصیلی در میان دانشآموزان تیزهوش دختر بوده است.
به عبارت دیگر،مجموع واریانس متشرک این چهار متغیر در پیشبینی پیشرفت تحصیلی،0/53 درصد بوده است و 0/91 درصد واریانس مشترک باقیمانده،مربوط به سایر متغیرها(مولفههای هوش هیجانی و متغیرهای جمعیتشناختی)میباشد.
یافتههای حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه(به جدول شماره 2 رجوع شود)،حاکی از توان پیشبینی معنیدار تعامل مولفههای هوش هیجانی و متغیرهای جمعیتشناختی در موفقیت تحصیلی دانشآموزان تیزهوش دتر است.
همچنین نتایج تحلیل رگرسیون در مرحله 02،نشان دهنده آن بود که از مجموع تعامل مولفههای هوش هیجانی با متغیرهای جمعیتشناختی، چهار عامل رتبه تولد،حل مساله،واقعیتآزمایی و تحمل فشار روانی،موثرترین توان پیشبینی موفقیت تحصیلی را داراست.