چکیده:
یکی از مفاهیم قابل طرح در هر گفتمانی ، مفهوم ارزش و فراارزش است . فراارزش شرایط بروز و ظهور ارزشهای دیگر را تعیین می کند و ارزشهای دیگر گفتمان در سایة آن شکل می گیرند و جهت دار می شوند. در این تحقیق تلاش می کنیم با روش تحلیلی و رویکرد نشانه - معناشناسی ، تعامل و تقابل نظامهای ارزشی گفتمان در داستان نبرد رستم و سهراب، فرایند شکل گیری فراارزش «قدرت و شهرت» و نقش شرایط احساسی و عاطفی در ایجاد گسست در شکل گیری این فرایند را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم . پس از تحلیل نظامهای ارزشی گفتمان نبرد رستم و سهراب، خواهیم دید «قدرت و شهرت» فراارزشی است که بنیانهای نظام ارزشی گفتمان براساس آن استوار است ؛ اما حضور نیرومند عاطفه ، روند شکل گیری این فراارزش را با تنش و گسست مواجه می کند و برنامة روایی کنشگر برای دستیابی به مفعول ارزشی (معنا) دچار تغییر می شود. استفاده از مدل طرحوارة فرایند عاطفی ، برای نشان دادن فرایند شکل گیری گونة عاطفی پشیمانی و ناامیدی در رستم پس از مرگ سهراب، وضعیت بحرانی او در داستان، ترس از مورد قضاوت قرار گرفتن رستم از سوی مخاطب و تلاش برای رهایی از این وضعیت برای حفظ موقعیت ایدئولوژیکی اش، از دستاوردهای دیگر این پژوهش است .
خلاصه ماشینی:
پس از تحلیل نظامهای ارزشی گفتمان نبرد رستم و سهراب، خواهیم دید «قدرت و شهرت» فراارزشی است که بنیانهای نظام ارزشی گفتمان براساس آن استوار است ؛ اما حضور نیرومند عاطفه ، روند شکل گیری این فراارزش را با تنش و گسست مواجه می کند و برنامة روایی کنشگر برای دستیابی به مفعول ارزشی (معنا) دچار تغییر می شود.
در فرایند معناپردازی بر این تأکید می شود که معنا تنها فرآوردهای ایستا و منجمد در درون واژههای منفرد، جمله ها یا حتی متن نیست ؛ بلکه طی فرایند «معناپردازی» یا 8 Lacan 9 sémiotique 101 diyssctoeumres discursifs 12 tension 13 énonciateur 14 énonciation 15 énoncé «سمیوسیس »١٦ و در روند ارتباط و شاید بدهبستان بیناذهنی کنشگرانی خاص با واسطة نشانگان «ها» یا نظامهای نشانه ای خاصی در شرایط موقعیتی (زمانی و مکانی ) خاصی که متأثر از شرایط اجتماعی - فرهنگی خاصی است ، هر بار شکل می گیرد و رخ می دهد (ساسانی ، ١٣٨٩: ٦٥).
در همة این خردهگفتمانها، تلاش برای دستیابی به فراارزش قدرت، یکی از مهم ترین عوامل شکل گیری و جهت دار شدن نظام ارزشی گفتمان نبرد رستم و سهراب است ؛ به سخن دیگر، فراارزش قدرت و شهرت به ارزشهای دیگر گفتمان جهت می دهد و آنها را در یک شبکة درهم تنیدة زنجیرهوار برای رسیدن به خود هدایت می کند.