چکیده:
نیازسنجی یکی از مؤلفههای مهم برنامة درسی است که بهدنبال کشف نیازها، خواستهها، علایق، سلیقهها، مشکلات و ضعفهای زبانی زبانآموزان و فاصلة میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است. در این جستار، میکوشیم ازطریق نیازسنجی، مشکلات زبانی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی را تحلیل کنیم تا نمودی واقعی از وضعیت برنامة درسی فعلی مهارتهای زبانی در این رشته و فاصلة آن با وضعیت برنامة درسی مطلوب را ارائه کنیم. روش پژوهش پیمایش و ابزار پژوهش پرسشنامة محققساخته است. جامعة آماری پژوهش شامل دو گروه مدرسان مهارتهای زبانی و دانشجویان ترم ششم مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی است. روش نمونهگیری تصادفی خوشهای و روش تحلیل دادهها کمی (توصیفی و تحلیلی) است. در پژوهش حاضر، بهدنبال پاسخ به این سؤال هستیم که دانشجویان به چه اندازه در هریک از مهارتهای زبانی اصلی، مهارتهای فرعی و استراتژیهای مهارتها با مشکل روبهرو هستند و مشکلات زبانی دانشجویان بیشتر از ضعف آنان در کدامیک از توانشهای زبانی ناشی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که دانشجویان در مهارتهای شنیدن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن بالای حد متوسط با مشکل روبهرو هستند و مشکلات زبانی آنان ممکن است از ضعف توانش ارتباطی (توانش دستوری، توانش زبانی- اجتماعی و توانش تحلیل گفتمان) ناشی باشد.
خلاصه ماشینی:
"متقی زاده، محمدی رکعتی و شیرازیزاده (١٣٨٩) در مقالة «تحلیل و بررسی عوامل ضعف 8 Cowling 9 CurriculumDevelopment language eaching دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی در مهارتهای زبانی ازدیدگاه استادان و دانشجویان این رشته »، مهم ترین عوامل ضعف دانشجویان را بی نشاطی ناشی از روشهای غلط ، روشهای تدریس ناکارآمد و بسته های آموزشی نامناسب دانسته اند.
این نتیجه تأیید می کند که برخلاف تصور عموم که معتقدند دانشجویان رشتة زبان و ادبیات در مهارت خواندن مشکلات چندانی ندارند، دانشجویان در فهم و درک اقلام خواندنی ، مثل سایر مهارتها، با مشکل مواجه هستند و شاید دلیل اصلی این باشد که درمیان واحدهای مهارتهای زبانی ، واحد خاصی به مهارت خواندن اختصاص داده نشده است و همچنان همان دیدگاه سنتی که خواندن را یک نوع روخوانی و ترجمة متن می دانند بر برنامة درسی ما حاکم است و توجهی به این بخش نمی شود.
فرضیة دوم پژوهش : براساس استنباطی که از توصیف و تحلیل دادههای فرضیة اول پژوهش به دست آمد، دانشجویان دارای مشکلات جدی در درک و فهم اقلام شنیداری و خوانداری واقعی و همچنین ضعف در تعامل و ایجاد ارتباط در موقعیت های واقعی زبان ازطریق مهارتهای سخن گفتن و نوشتن هستند.
در سرفصل دروس رشتة زبان و ادبیات عربی ، اهداف به صورت جملات کوتاه و مبهم ذکر شدهاند؛ برای نمونه ، هدف درس نگارش ١ «آموزش مهارت نوشتن به عنوان یکی از مهارتهای چهارگانة زبانآموزی در سطح ساده» و هدف دروس گفت و شنود ١، ٢ و ٣ «تقویت مهارت سخن گفتن و درک مطلب در دانشجو» بیان شده است ."