چکیده:
به منظور بررسی ویژگی های آکوستیکی تکیه در زبان تاتی ، یک جفت کمینه انتخاب شد که در یکی تکیه روی هجای اول کلمه و در دیگری بر روی هجای آخر قرار داشت . این جفت کمینه در جمله های پرسشی و خبری توسط گویشوران بومی تاتزبان خوانده شد. با استفاده از نرمافزار PRAAT برای هر جمله ، شبکه ای متنی ساخته شد؛ به طوریکه مرز واکه ها مشخص شد. سپس مقادیر دیرش، فرکانس پایه ، انرژی و فرکانس سازههای اول و دوم واکه های موردنظر در هجای تکیه بر و بدونتکیه محاسبه شد. نتایج آزمون تولیدی نشان داد، تفاوت مقدار میانگین دیرش، فرکانس پایه و انرژی در هجای تکیه بر و بدون تکیه معنی دار است و تفاوت فرکانس های اول و دوم تفاوتی نداشت . این بدان معناست که مهم ترین همبسته های آکوستیکی تکیه در زبان تاتی دیرش، فرکانس پایه و انرژیاند. همچنین منحنی تغییرات فرکانس پایه در این زبان نشان داد که الگوی فرکانس پایه در انتهای جملات خبری %L و در انتهای جملات سوالی %H است
خلاصه ماشینی:
نتایج آزمون تولیدی نشان داد، تفاوت مقدار میانگین دیرش، فرکانس پایه و انرژی در هجای تکیه بر و بدون تکیه معنی دار است و تفاوت فرکانس های اول و دوم تفاوتی نداشت .
ابوالحسنی زاده (١٣٩٠) با بررسی ویژگی های آوایی تکیه در زبان فارسی مانند دیرش، فرکانس پایه ، انرژی، مرکز ثقل طیفی و فرکانس سازههای اول و دوم نشان داد که در این زبان مهم ترین عامل ایجاد تکیه ، فرکانس پایه است .
جدول ٤ آزمون بررسی اثر تکیه بر فرکانس پایة واکه های [a] و [æ] در هجای تکیه بر و بی تکیه در زبان تاتی میانگین مجذورات درجة آزادی مقدارF معنی داری واکه [a] 18309 14 7/93 0/012 واکه [æ] 21350 14 6/32 0/023 -واکة [æ] نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که اثر تکیه بر واکة [æ] معنی دار است (٠٠١>P).
با توجه به مقدار تفاوت دیرش، فرکانس پایه و انرژی میان هجای تکیه بر و بی تکیه می توان نتیجه گرفت که این ویژگی ها از مهم ترین همبسته های آوایی تکیه در زبان تاتی اند.
"Phonology and phonetics of English stress and vowel reduction".
"A phonological and phonetic study of word & level stress in Chickasaw".
"A Phonetic Study of the Lexical Stress in Persian".
"A phonetic study of vowel reduction in Persian".