چکیده:
گفتمان قرآن گفتمانی چندلایه است. با بهره گیری از روش های مطالعه معنا، فرایندهای ارزشی معنا و جنبه کاربردی و تاثیری متن را تا حدودی می توان روشن کرد و از این میان، روش تحلیل
نشانه معناشناسی گفتمان، با بازخوانی نظام های سیال متن ضمن روساخت قالب بندی شده، چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا را در نظام های گفتمانی تبیین می کند. این جستار با بهره از الگوی تنشی تحلیل به مطالعه شصت آیه نخست سوره شعراء می پردازد که جهت الگودهی و آرامش دادن به پیامبر اکرم(ص)، گفتمان تبلیغی حضرت موسی(ع) را روایت می کند. فضای تنشی حاکم بر گفتمان آیات در عین دربرگرفتن نظام های گفتمانی مختلف با نوسان مرزهای معنایی، فرایند سیال معنا را در تعامل دو بعد عاطفی و شناختی شکل می دهد. گفتمان آیات تعاملی است و متاثر از حضور حسی ادراکی و شوشی ر شرایطی ناپایدار و غیرمنتظره قرار دارد؛ به طوری که در کشمکش طرف های گفت وگو با اتصال و انفصال در فضای گفته پردازی و نیز با رخداد زیبایی شناختی اعجاز، گفتمان به سمت مرکز عملیات گفته پردازی- که در اینجا «ربوبیت» است- سوگیری می کند تا فراتر از نقطه توانش و کنش تبلیغی در ابعاد زیبایی شناختی، نتیجه نهایی رقم بخورد.
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش قرآنـی بـا تحلیـل بـر مبنـای الگـوی مطالعـاتی نشـانه معناشـناختی گفتمـان- کـه خـود نـوعی برآینـد نشانه شناسی ساخت گرا و نظام روایی مطالعات معنایی اسـت (حسـن زاده، ١٣٩٠: ١١٦) و در آن متن به مثابة محصول گفتمانی باز، پویا و در جریـان در نظـر گرفتـه مـی شـود (قهرمـانی ،١٣٩٢: ١٠٨)- به مطالعة گفتمان داسـتان موسـی (ع) در بخـش نخسـت سـورة شـعراء مـی پـردازد و بـا بررسی نظامهای گفتمانی ٥، چگونگی تولید و دریافت معنا در بعد تعاملی فضای گفتـه پـردازی را تبیین می کند و روشن می سازد که گفتمان هوشمند چگونه بـه «میـدان عملیـات گفتمـان»٦ تبـدیل می شود تا گونه های نو و ناآشنا در آن تکثیر و معناهای غیرمنتظره در آن تولید شوند.
فرعون با تأکید بر ربوبیت خود، جذب گسترة فراوان از مردم را در دسـتور کار خود می دهد و از مردم و ساحران به هر ترفندی برای همراهسازی با خود استفاده مـی کنـد 34 xclusivemode / تا در فرایند افزایشی تنشی گفتمان، موقعیت خود را به عنوان مرکز گفته پردازی در جامعـه حفـظ کند؛ اما در فضای تنشی گفتمان موسی (ع)، بیشتر تأکید بر پیوست حضور در دایـرة گفتمـان بـا مرکزیت ربوبیت حق تعالی است .
موسی (ع) در ابتدا درخواست خود را با نـام مـردم مطـرح مـی کنـد و بـا فراینـدی افزایشی به گفته پردازی می پردازد تا در فشارة عاطفی قوی، مردم را در سـایة فضـای گفتمـانی ربوبیت الهی قرار دهد؛ اما در ادامة گفته پردازی، فرایند نظـام تنشـی گفتمـان رسـالت بـه سـمت مرکز عملیات و در جهت یکی کردن گسترههای وجودی متعدد در ذات وجود ربوبی پروردگـار، در عمق ٣٦ پرفشار عملیات گفتمان قرار می گیرد."