چکیده:
آیات قرآن کریم مجموعهای از عبارات و گزارهها به زبان عربی است. عبارات و جملات قرآن، خود از واحدهای کوچکتری به نام کلمات یا واژهها شکل یافتهاند که در اصطلاح از آنها به «مفردات قرآن» تعبیر میشود.از سوالهای اساسی درباره قرآن این است که مفردات آن، به لحاظ معنا چه ویژگیهایی دارند و در کدام چهارچوب شکل گرفتهاند و بر اساس چه مبنایی میتوان به فهم معنای آنها نایل آمد. پرداختن به مبانی قرآن از آن جهت حایز اهمیت است که بر اساس آن مبانی و قواعد برگرفته از آنها میتوان به گونهای ضابطهمند به فهم مفردات آن دست یافت و با اتخاذ مبانی درست، تا حد امکان از خطا در ترجمه آیات مصونماند.
خلاصه ماشینی:
راغب اصفهانی نیز معنای لغوی واژۀ «لوم» را این گونه تحلیل میکند: «لوم» آن است که انسان خود را به دلیل خصلتی که در او هست و مستحق ملامت است سرزنش کند.
3. «یفجر» بل یرید الإنسان لیفجر أمامه ترجمۀ شمارۀ 1: [نه اینکه به گمان او قیامتی در کار نباشد] بلکه انسان میخواهد [با دست و پا زدن در شک و تردید] فرارویش را [از اعتقاد به قیامت که بازدارندهای قوی است] باز کند.
(ابنزکریا، ج 4، ص475) راغب اصفهانی دربارۀ این واژه میگوید که آن به معنای شکاف زیاد در چیزی است، مثل اینکه کسی سدی را باز کند و بشکافد.
راغب اصفهانی در ذیل این واژه گفته است: «برق» دربارۀ چشم به هنگام بیم و اضطراب که مردمک دیده حرکت میکند و مینگرد به کار میرود.
(ابنمنظور، ج 5،ص50) همان طور که ملاحظه میکنید، در 5 معنای ارائه شده، مترجمان «المفر» را به عنوان اسم مکان در نظر گرفتهاند که میتوان این معنا را پذیرفت، زیرا انسان در روز قیامت به دنبال گریزگاه میگردد.
(ابنمنظور، ج 10، ص162) با توجه به آنچه راغب اصفهانی ذیل واژۀ «نبأ» گفته میتوان به این نتیجه رسید که آگاه کردن انسان در روز قیامت با آگاه ساختن او در دنیا متفاوت است، زیرا انسان در روز قیامت چنان آگاه میشود که آن آگاهی بر ظن او غلبه میکند و جای هیچ شکی برای او باقی نمیگذارد.
واژهشناسی: ابنفارس دربارۀ این واژه گفته است: «العین» و «الجیم» و «اللام» دو معنای ریشهای دارد که یکی از آنها بر سریع بودن دلالت میکند و دیگری نام برخی از حیوانات است.