چکیده:
علوم اجتماعی با موضوعاتی چون رفتار انسانها،گروهها و جوامع،و بهطورکلی سیستمهای انسانی و اجتماعی سروکار دارند؛موضوعاتی که بسیار پویا و متغیر بوده،و در شبکهای از تعاملات پیچیده شکل میگیرند.این مقاله ضمن تامل بر این مهم،در صدد پاسخ به این سوال است که چرا با وجود تلاشهای گسترده دانگشاهها برای آموزش روشهای نظریهپردازی و جدیت به حل مساله،سیر نظریهپردازی،به ویژه در حوزه علوم اجتماعی،با نوعی بنبست مواجه شده است.بدین منظور،دیدگاههای اساتید سه گروه مدیریت،روانشناسی و علوم سیاسی مورد بررسی قرار گرفت و یافتههای پژوهش حاکی از وجود موانع ساختاری،کارکردی،انگیزشی،و فرهنگی جوامع علمی در فرایند نظریهپردازی در علوم اجتماعی دارند.همچنین ادعای اصلی پژوهش آن است که علی رغم اهمیت توجه به موانع ساختاری،کارکردی و فرهنگی،عدم توجه به فراگرد طبیعی نظریهپردازی در تاکید بر شناسایی مسئله و تمرکز بر حل آن،یکی از دلایل اصلی رکود سیر نظریهپردازی در قلمرو علوم انسانی است.
خلاصه ماشینی:
"نتایج آماری نشان میدهند که مقدار عدد معناداری کوچکتر از میزان خطای پذیرفته شده است؛بنابراین فرض صفر رد شده و فرض مقابل مبنی بر نامناسب بودن سیاستهای انگیزشی حاکم بر روند مدیریت دانش در علوم انسانی تایید میشود.
نتایج آماری(نگاره 3)نشان میدهند که مقدار عدد معناداری کوچکتر از میزان خطای پذیرفته شده است؛بنابراین فرض صفر رد شده و فرض مقابل مبنی بر عدم توجه کافی خطمشیگذاران دولتی به مدیریت دانش در قلمرو علوم انسانی تایید میشود.
ضمن اینکه باید روحیه و اخلاق جستجوگری و طرح مسئله،به مثابه منش علمی،در فرهنگ حاکم بر جامعه علمی کشور ترویج شود؛از سوگیریهای ارزشی آگاهانه یا ناآگاهانه در فراگرد پژوهش اجتناب شود؛و ضعف واقعگرایی در پژوهش،بویژه در قلمرو علوم انسانی و اجتماعی،برطرف گردد و نسبت به الگوپردازی از شخصیتهای علمی،برای ترویج نگرشها و رفتار دانشمندان اسوه در میان پژوهشگران،اهتمام گردد؛ازاینرو بر موارد ذیل تاکید میشود:الف)ضرورت اشاعه فرهنگ خودباوری،با تبیین نقشآفرینیهای علمی و توسعه فناوری بومی توسط صاحبنظران و دانشمندان،در داخل و خارج از کشور؛ب)تقویت و اشاعه روحیه جستجوگری در مراکز علمی؛ج)اشاعه بیطرفی ارزشی در پژوهش و تقویت روحیه واقعگرایی؛بویژه با تامل بر آنکه پیکی از موانع مهم توسعه نظریهپردازی در قلمرو علوم انسانی،فرهنگ نامناسب حاکم بر محافل علمی کشور است؛بنابراین راهکارهای زیر نیز مورد تاکید قرار میگیرند: الف)تاکید بر آزادی انتخاب و تدوین مسائل و نیز تاکید بر ضرورت تبیین صریح آنها؛ ب)تامین امنیت سیاسی و اجتماعی پژوهشگران و صاحبان اندیشه و دانشمندان علوم انسانی؛ ج)توجه به فراگردهای تولید علم و فناوری،و پرهیز از مصرف صرف تولیدات و اندوختههای علمی سایر کشورها؛و د)ترویج روحیه خودباوری و بتشکنی در حوزههای دانش و اندیشه،و تاکید بر ضرورت نقد مستمر و صریح نظریههای علمی."