چکیده:
تحلیل و بررسی کیفیت ترجمه از دیرباز مورد توجه بوده است. برای نقد ترجمۀ متون از عربی به فارسی و برعکس شیوههای مختلفی از سوی نظریهپردازان و زبانشناسان مطرح شده است. یکی از روشهای ارائه شده در حوزۀ نقد ترجمه، مدل وینه و داربلینه است. در این جستار بهدنبال ارزیابی چگونگی ترجمۀ عادل عبدالمنعم سویلم براساس مدل وینه و داربلینه بودیم و اینکه کدامیک از مؤلفههای این نظریه در این ترجمه بیشتر بهکار رفته است. بر این اساس با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با آمارگیری، بخشی از ترجمۀ عربی عادل عبدالمنعم سویلم از رمان مدیر مدرسه اثر جلال آلاحمد با تکیه بر مدل وینه و داربلینه مورد بررسی قرار گرفته و کیفیت و روش تعریب این رمان توسط مترجم شد. نتیجه نشان داد مترجم در ترجمۀ نمونههای انتخابی بیشتر به عناصر زبان مقصد توجه داشته است. همچنین در برخی از موارد از انتقال پیام و محتوای زبان اصلی به زبان مقصد چشمپوشی کرده و متکی به ترجمۀ مستقیم و لغوی شده که این امر ممکن است ناشی از شناخت ناکافی مترجم از برخی مؤلفههای فرهنگی و پایههای اساسی زبان مبدأ باشد.
Analysis and investigation of translation quality have long been taken into consideration. Various methods have been proposed by theorists and linguists to critique the translation of texts from Arabic into Persian and vice versa. One of the methods presented in the field of translation criticism is Vinay and Darbelnet’s model. This article raises two questions: How is the translation of Adel Abdel Moneim Suleim evaluated based on the Vinay and Darbelnet model, and which of the components of Vinay and Darbelnet is most used in the translation? In this research, using a descriptive-analytical method, a part of Adel Abdel Moneim Suleim's Arabic translation of Jalal Al-Ahmad's School Principal novel is examined based on the Vinay and Darbelnet model, and the quality and method of interpretation of this novel are evaluated by the translator. The result shows that the translator paid more attention to the elements of the target language in translating the selected samples. Also, in some cases, the translator ignores the transmission of the message and content of the original language to the target language and relies on direct and lexical translation, which may be due to the translator's insufficient knowledge of some cultural components and the basic foundations of the source language.
خلاصه ماشینی:
٣. ضرورت و اهميت پژوهش با توجه به اهميت نقد ترجمه و نياز مترجمان و اديبان در اين جستار تلاش شده تا با استفاده از الگوي ارزيابي وينه و داربلينه بخشي از تعريب عادل عبدالمنعم از رمان مدير مدرسه بررسي و تحليل و ميزان تأثير به کارگيري اين عناصر و مؤلفه ها در انتقال پيام و محتواي متن اصلي به متن مقصد مورد ارزيابي قرار گيرد.
به باور وينه و داربلينه هم قرض گيري و هم گرته برداري اغلب به صورت کامل در زبان مقصد تلفيق ميشوند هرچند گاهي با برخي تغييرات معنايي روبه رو هستند که اين امر ميتواند آن ها را به واژه هاي هم ريشه غيرواقعي تبديل کند (نيازي و ديگران ، ١٣٩٨)؛ مانند: ١- آسمان خراش : Sky Scraper و ٢- هنر براي هنر: Art For Art. در اين بخش عنصر گرته برداري در عبارات و واژگان انتخابي از ترجمۀ عادل عبدالمنعم مورد ارزيابي قرار ميگيرند: آل احمد (١٣٨٤): «ناظم جوان رشيدي بودکه با صداي بلند حرف ميزد» عبدالمنعم (٢٠٠١): «کان سکرتير المدرسۀ شابا يافعا يتحدث بصوت عال » آل احمد (١٣٨٤): «قرار شد من سر صف نطقي بکنم » عبدالمنعم (٢٠٠١): «وأخبرني أنه من الأفضل أن ألقي کلمۀ أمام الطابور» آل احمد (١٣٨٤): «جوانکي بود برپانتين زده با شلوار پاچه تنگ » عبدالمنعم (٢٠٠١): «کان شابا يصفف شعره بالکريم يرتدي بنطالا ضيق الأرجل » يکي از روش هاي گرته برداري آن است که در آن ، عبارت يا واژة بيگانه با حفظ ترتيب اجزاي خود وارد زبان وام گيرنده ميشود و به صورت لفظ به لفظ ترجمه ميشود.