چکیده:
این پژوهش که با روش تحلیل محتوای کمی انجام شده، به دنبال پاسخ به این سوال است که “نحوة پوشش خبری بحران در خبر تلویزیونی صداوسیما، چگونه است؟”. جامعة آماری این تحقیق، بخشهای خبری مشروح “ شبکة خبر” از زمان وقوع رویداد پلاسکو تا 9 روز بعد از آن است؛ که به روش تمامشماری، هر یک از اخبار انتخاب شد و به عنوان واحد مشاهده و واحد تحلیل، مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس یافتههای پژوهش، شبکة خبر در پوشش خبری بحران پلاسکو دارای نقاط قوتی چون برجستهسازی آن، نگاه محلی ـ ملی به حادثه و بیان بدون ابهام اخبار مرتبط با آن بوده است؛ عدم ارائة کافی اخبار در قالب بستة خبری، توجه به عناصر خبری “چرا” و “چگونه”، توجه بیشتر به سختخبر در مقایسه با نرمخبر، جهتگیری مثبت در قبال حادثه و رعایت نکردن بیطرفی، نگرفتن پاسخ مناسب از مسئولان و رفع مسئولیت از آنان، نیز از مهمترین نقاط ضعف این پوشش خبری بوده است. پیشنهاد میشود، صداوسیما رویکرد فرهنگی و نگرشی افکار عمومی را به بحران، به عنوان یک عامل فرصتآفرین و اتخاذ راهبرد فوق فعال در این زمینه، تغییر دهد. همچنین به تعریف بحران به عنوان «هر نوع اختلال و ناکارآمدی در فرایند سیر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب»، توجه داشته باشد. در هنگام برخورد با نخستین هشدارها و نشانههای اختلال، بر توجه، پیشبینی و پیشگیری طبق الگوی جامع مدیریت بحران، تأکید کرده، شبکة ارتباط تعاملی مداوم رسانة ملی با وزارتخانهها و بازیگران بحران ایجاد کند و پاسخخواهی از مسئولان در زمان وقوع و بعد بحران را در پوشش خبری بحران، مورد توجه قرار دهد.
This case study, carried out by content analysis method, is aimed at finding answers to the question of ”the way Iranian State TV Channels cover crisis news?“ The statistical population of this study is the main news programs of Iranian News TV Channel covering the fire of Plasco Building from the beginning of the fire for a period of 9 days which was based on total counting method of each news story as the observed and analysis units. Based on the findings of the this research work, the News Channel in its coverage of the Plasco Crisis has demonstrated some strong points such as giving prominence, paying local and national attention to the event, providing unambiguous news stories, refraining from providing adequate news in format of news package, paying due attention to news elements such as ”why“ and ”How“, providing more hard news in comparison to soft news and some weak points including lack of impartiality, taking a positive outlook towards the event, lack of getting appropriate answers about the incident from concerned officials and relieving them from their responsibility. It is suggested that Iranian State Radio and TV (IRIB) to take into account the cultural outlook and interpretation by the public opinion towards the crisis as an opportunity and adapting hyper active approach in this respect. In addition, to pay more attention to the definition of crisis ” as any disorder and lack of efficiency in analysis in the process of changing the current condition to desired situation. When face with earliest warnings and signs of disorder to concentrate on paying attention, prediction and prevention, based on the comprehensive crisis management pattern and try to be in constant contact with ministries and the relevant authorities and to make them answerable during the crisis and afterwards in its news coverage
خلاصه ماشینی:
بر اساس یافتههای پژوهش، شبکة خبر در پوشش خبری بحران پلاسکو دارای نقاط قوتی چون برجستهسازی آن، نگاه محلی ـ ملی به حادثه و بیان بدون ابهام اخبار مرتبط با آن بوده است؛ عدم ارائة کافی اخبار در قالب بستة خبری، توجه به عناصر خبری “چرا” و “چگونه”، توجه بیشتر به سختخبر در مقایسه با نرمخبر، جهتگیری مثبت در قبال حادثه و رعایت نکردن بیطرفی، نگرفتن پاسخ مناسب از مسئولان و رفع مسئولیت از آنان، نیز از مهمترین نقاط ضعف این پوشش خبری بوده است.
پیشینة پژوهش علی خلجی (1396) در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با نام ارائۀ راهکارهای عملیاتی برای خبرگزاری صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در مدیریت هیجانات اجتماعی منفی ـ که در دانشکدة ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما دفاع کرده است ـ نشان داد که مدیریت هیجانها در رسانهها باید در دو بخش درونسازمانی و برونسازمانی عملکرد مناسبی داشته باشند؛ اقدامهای درونسازمانی باید در سه بازۀ زمانی قبل، حین و بعد از فرونشست هیجانها انجام شود و مهمترین اقدام آن شامل شفافسازی خطوط قرمز، آموزش سواد رسانهای به مخاطب، پرهیز از رویکرد سکوت رسانهای، انتشار قطرهچکانی اطلاعات در مورد موضوعهای حساسیتبرانگیز و ایجاد آرشیو محتوایی است.
از دیگر سو، حدود 90درصد از اخبار مربوط به بعد از فروریختن ساختمان پلاسکو است و10درصد از پوشش خبری بحران هنگام وقوع آن، با توجه به ماهیت حادثه که در مدت زمان کمی روی داده مقدار مناسبی است؛ در این مورد، پخش وقوع ریزش ساختمان پلاسکو از شبکة خبر، نکتة بسیار مهم و قابل توجهی در پوشش خبری رویداد پلاسکو و برجستهسازی آن هنگام وقوع رویداد، نزد افکار عمومی جامعه بود.