چکیده:
تحولات جهان عرب در طول سال 2011م، بستری متفاوت از چالشها و تغییرات در رفتاری سیاسی و اجتماعی منطقه را به همراه داشت. این انقلابها که از تونس شروع شد و در برخی مناطق مانند بحرین همچنان ادامه دارد، ساختارهای منطقهای در حوزههای مختلف را دچار تغییر کرد. نقش رسانه در این تحولات چشمگیر بوده تا جایی که تغییرات صورت گرفته در این کشورها به ویژه تونس و مصر مدیون عملکرد رسانههاست. در این میان، شبکه خبری عربزبان العالم اقدام به نقشآفرینی در این تحولات کرد. این پژوهش بر آن است تا به عملکرد این شبکه خبری در بستر این تحولات بپردازد. العالم به عنوان رسانه دولتی متعلق به جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از ظرفیتهای خود در این عرصه وارد شد و دیدگاه و نگرش متفاوت مبتنی بر حضور روح اسلام و اسلامگرایی، استبدادستیزی، مخالفت با رژیم صهیونیستی را با مخاطبان در سراسر جهان در میان گذاشت. در این پژوهش این سوال مطرح شده است: آیا العالم به صورت هدفمند و آگاهانه اقدام به پوشش خبری تحولات انقلابهای عربی کرده است؟ فرضیه این پژوهش نیز بر این اساس قرار گرفته که با توجه به موقعیت و جایگاه شبکه خبری العالم، این شبکه با نگاه ویژه و اسلامی تحولات اخیر را پوشش داده و به صورت هدفمند رفتار کرده است
The events in the Arab world throughout 2001 brought different types of challenges and changes in the political and social features of the region. These revolutions which began from Tunisia and still is going on in other countries such as Bahrain changed the regional structures in different spheres. The role of media was very important in this regard to the extend to which some analysts believe that all these changes in these countries specially in Egypt and Tunisia happened because of media. Al-alam News TV channel played a very significant role in this regard. This research is an attempt to analyze the role of Al-alam in this area. Al-alam as an official Iranian media entered this arena with full capacity and offered a totally different perspective based on Islam, tendency towards Islam, fighting tyrannies, and opposing the Zionist regime. The main question in this project is whether Al-alam embarked on this kind of news coverage attentively? The hypothesis of this research is that due to the role and position of Al-alam, this news network had a clear agenda and did his job attentively and purposefully
خلاصه ماشینی:
رسانههای وابسته به جریان مقاومت انقلابها را اسلامی و برایند دینخواهی مردم میدانستند و دیگر شبکهها آن را ناشی از مشکلات اقتصادی و تنگناهای معیشتی؛ و از همین رو بود که پس از انقلاب تونس و مصر در نشستی که با شرکت کشورهای اروپایی، آمریکا و برخی کشورهای عربی برگزار شد، این کشورها تعهد کردند که کمکهای مالی و وامهای کمبهره و بلندمدت در اختیار این دو کشور قرار دهند.
عراق، لبنان، فلسطین اشغالی و یمن به عنوان مهمترین حوزههای مورد توجه العالم، بیشترین میزان برنامههای این شبکه را به خود اختصاص داده بود و این رویکرد تا شروع انقلاب مردم تونس تداوم داشت.
این اولویتبندی هرچند باعث نشد تا العالم با بودجۀ سالانۀ خود ــ درحالیکه بسیاری از شبکههای خبری رقیب اقدام به جذب حمایتهای مالی دولتی گسترده برای پوشش بهتر کردند ــ از تحولات کشورهایی مانند لیبی، تونس و حتی مصر غافل شود اما تمرکز بر انقلاب مردم بحرین، یمن، حرکتهای اعتراضی در عربستان و سپس نبرد رسانهای در سوریه ویژگی عمدۀ العالم شمرده میشود.
نبود افق روشنی از تحولات حتی کارشناسان را هم به تناقضگویی و برداشتهای متفاوت در مورد انقلابها وادار کرده بود؛ برای مثال، در دو برنامۀ مهم و پرمخاطب شبکۀ العالم با عنوان "مع الحدث" و "تحت الضوء" که به مدت 50 دقیقه و روزانه از این شبکه پخش میشود، بیشتر کارشناسان دچار اختلافات شدید در ماهیت انقلاب مردم تونس شده بودند.